عباس رجائی راد - دانش آموخته گروه علوم دامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، ملاثانی، خوزستان و دانشجوی دکتری تغذیه دام، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
فرهاد احمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد تغذیه دام، بخش علوم دامی،دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
محمد جواد ضمیری - استاد بخش علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
محسن ساری - استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، ملاثانی، خوزستان

هدف این پژوهش بررسی اثر جایگزینی پروتین پر ماکیان هیدرولیز شده در هیدروکسید کلسیم با کنجاله سویا در جیره نشخوارکنندگان با روش تولید گاز بود. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: جیره ۱ یا جیره کنترل (۷۰ درصد کنسانتره و ۳۰ درصد یونجه)، در جیره ۲، پر فرآوری نشده جایگزین کنجاله سویا شد و در جیرههای ۳، ۴ و ۵ پر هیدرولیز شده با هیدروکسید کلسیم (در دمای ۱۰۰ درجه سانتی­گراد و دور همزن ۱۴۰۰ بار در دقیقه) به­ترتیب به مدت ۱۰۰ (تیمار ۳) ، ۲۰۰ (تیمار۴ ) و ۳۰۰ دقیقه (تیمار۵ ) جایگزین کامل کنجاله سویا شد. نتایج نشان داد که با افزایش زمان فرآوری از ۱۰۰ به ۳۰۰ دقیقه، درجه محلول شدن پر از ۸/۵۰ به ۷/۹۰ درصد افزایش یافت. جیره­های دارای پر هیدرولیز شده در هر سه زمان، گوارشپذیری شکمبه­ای بیشتری (۲/۷۲، ۰/۷۹ و ۳/۶۹ درصد) در مقایسه با جیره دارای پر فرآوری نشده (۲/۵۵ درصد) داشتند، ولی این افزایش گوارشپذیری با زمان فرآوری رابطه مستقیم نداشت. تفاوت معنیداری در غلظت نیتروژن آمونیاکی بین تیمار کنترل (mg/۱۰۰ mL ۸۲/۷) و تیمار دارای پر فرآوری شده در ۲۰۰ (mg/۱۰۰ mL ۶۴/۷) دقیقه مشاهده نشد، ولی تیمار دارای پر فرآوری نشده کاهش معنیداری (mg/۱۰۰ mL ۱۷/۴) نسبت به تیمار کنترل نشان داد (۰۵/۰P<). ارزیابی میکروبیولوژیک نمونه­های پر فرآوری شده نشان داد که شرایط هیدرولیز در کنترل کامل آلودگی میکروبی کارآمد بود. یافتهها نشان دادند که پر فرآوری شده با هیدروکسید کلسیم به مدت۲۰۰ دقیقه می­تواند جایگزین امیدبخشی برای بخشی از پروتئین در جیره نشخوارکنندگان باشد، هر چند نتیجه­گیری قطعی نیازمند انجام آزمایشهای درون­تنی است.

پر هیدرولیز شده, تولید گاز, کنجاله سویا, نشخوارکننده, هیدروکسید کلسیم