محمد ابراهیمی - دانشجوی مقطع دکتری تخصصی حقوق جزا و جرم شناسی

با پیدایش جرایم نوینی مانند جرایم بدون بزده دیده که کشف و متعاقبا دستگیری و اثبات مجرمیت مرتکبان آنها برای پلیس به سختی امکان پذیر است، ماموران پلیس نیز الزاما به روش های جدیدی برای تامین وظایف خود روی آورده اند. روش هایی که ارتکاب جرم در آنها با برنامه ریزی قبلی ماموران انجام می گیرد تا ارائه گزارش و کسب دلیل به منظور اثبات محکومیت افراد با سهولت بیشتری صورت پذیرد. گام اول در هر دادرسی کیفری، کشف جرم است. گاهی ضعف پلیس یا پیچیدگی های مسیر کشف جرم، ماموران اجرای قانون را به استفاده از روش هایی وا می دارد که تاثیر آنها بر مسئولیت متهم از یک سو و ارزش این روشها در اثبات جرم از سویی دیگر تامل برانگیز است. این روشها، همان دام گستردن پلیس برای مظنونان است که تحت عنوان تحریک توسط حکومت از آن یاد می شود. در مواردی که جرم با روش دام گستری کشف می شود، جرم مورد نظر ماموران پلیس به وقوع پیوسته و مرتکب (مخاطب پلیس) دارای مسئولیت کیفری است. همچنین ماموران پلیسی که با تحریک و ترغیب خود باعث وقوع جرم مورد نظر شده اند، در مظان اتهام معاونت در جرم ارتکابی توسط مرکتب قرار می گیرند. کشف جرم به روش دام گستری، مخالف موازین اخلاقی و نظم عمومی بوده و دلایل تحصیل شده به این روش، فاقد اعتبار و صحت لازم برای اثبات بسیاری از جرایم است. از سویی به دلیل اهمیت فراوان حفظ امنیت کشور، ماهیت خاص برخی از جرایم نوین (سازمان یافتگی و فراملی بودن) و در راستای همگامی با رویکرد نوین حقوق کیفری در برخورد با این دست جرایم،کشف این نوع جرایم به روش دام گستری با اشکالات کمتری همراه است..

دام گستری، جایگاه، حقوق کیفری ایران، عدالت قضایی، کشف جرم