حسین قاسمی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
حسین حبیبی تبار - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

در نظام حقوقی ایران به وظایف امانی وکیل پرداخته نشده است و این امر در بسیاری از موارد موجب شده است تا اشخاصی که در یک رابطه امانی قرار می گیرند از موقعیت خود سوء استفاده نمایند و منافع خود و یا اشخاص ثالث را بر منافع موکل ترجیح دهند. لکن در نظام حقوقی انگلیس تمام اختیارات وکیل یا اشخاصی که در یک رابطه امانی قرار میگیرند بر مبنای نظریه وظایف امانی تبیین و - تفسیر میگردد و بر اساس نظریه مزبور وظایف متعددی بر وکیل تحمیل می گردد، که عبارتند از: ۱- وفاداری و عمل با حسن نیت. ۲ عدم ورود در وضعیت تعارض منافع: یکی از آثار وظایف امانی قاعده عدم تعارض منافع می باشد که بر اساس آن وکیل نباید خود رادر موقعیتی قرار دهد که موجب تعارض منافع او با موکل گردد. معامله وکیل با موکل و رقابت با موکل از مصادیق تعارض منافع می باشد. ۳- عدم انتفاع از اموال، فرصت ها و موقعیت های مربوط و متعلق به موکل: در نظام حقوقی انگلیس ممنوعیت استفاده از اموال موکل به هر شکل و به هر نحوی که بوده باشد، با قاعده عدم انتفاع که خود منبعث از قاعده وظایف امانی است؛ توجیه می یابد. در این نظام حقوقی فرصت ها و اطلاعات مربوط و ناشی از موکل در حکم اموال وی تلقی می گردد و ممنوعیت آن توجیه می گردد. اما در نظام حقوقی ایران استفاده از فرصت های مربوط و ناشی از موکل مورد توجه قرار نگرفته است و قاعده ای در این خصوص از مقررات عام یا خاص قابل استنباط نمی باشد. اگرچه ممنوعیت استفاده از اموال موکل از قواعد عام قابل استنباط می باشد.

وظیفه امانی، وکالت، تعارض منافع، قاعده عدم انتفاع