فرزانه حکمت نژاد - استادیار، گروه حقوق خصوصی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
فاطمه سهرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حقوق خصوصی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

خانواده هسته اصلی اجتماع و کودک مرکز و کانون این هسته را تشکیل می دهد. حضانت در اصطلاح حقوق اسلام نگهداری و تربیت کودک و در حقوق مدنی اقتداری است که قانونگذار به منظور نگهداری کودکان به والدین اعطا کرده است. با توجه به افزایش طلاق، کودکان خواسته یا ناخواسته در معرض ظلم والدین و دیگران قرار میگیرند که ضرورت ایجاب میکند به طور ویژهتری با حقوق این کودکان آشنا و به مسئله حضانت توجه کرد. این پژوهش با هدف مطالعه تطبیقی سرپرستی و حضانت کودک در حقوق مدنی ایران و مقایسه با حقوق کشورهای اروپایی و آمریکایی با استفاده از روش کتابخانه ای انجام گرفته است. علیرغم برخی شباهت هایی که وجود دارد، تفاوتهایی نیز به چشم می خورد من جمله اینکه در حقوق ایران جنبه تکلیفی بودن حضانت که بیشتر شامل نگهداری جسمی است مورد توجه قرار گرفته ولی در حقوق سایر کشورها علاوه بر نگهداری جسمی، موارد دیگریاز جمله نگهداری قانونی را نیز شامل می شود. در این پژوهش ابتدا ضمن بیان کلیات و مفاهیم مربوط به حضانت، به تحلیل و ارزیابی آن در حقوق مدنی ایران و سپس به مقایسه ی مسئله حضانت با نظام های حقوقی کشورهای فرانسه، انگلیس، آلمان، آمریکا و کانادا پرداخته است و در پایان ضمن بیان شباهت ها و تفاوت ها می توان نتیجه گرفت در نظام حقوقی ایران و سایر کشورهای مورد مطالعه به نظر می رسد که الویت حضانت در درجه اول با پدر و مادر است ولی آنچه مهم است حضانت بعد از فوت یا طلاق است که هر یک تصمیمی را به فراخور قوانین کشور خود اتخاذ می نمایند.

حضانت کودک، حقوق مدنی ایران، کشورهای اروپایی و آمریکایی