معراج الدین رسول اف - دانش پژوه دکتری تاریخ تشیع، جامعه المصطفی العالمیه.

کیش اسماعیلی از آغاز پیدایش خود در تاجیکستان نیز نفوذ پیدا کرد و در دهه پایانی قرن سوم هجری، فعالیت این مذهب در آن دیار اوج گرفت. ناصرخسرو از سال ۴۴۴ تا ۴۸۱ق در بلخ و بدخشان، به عنوان داعی و حجت به تبلیغ آیین اسماعیلی مشغول بود و بزرگ ترین نقش را در ترویج و گسترش کیش اسماعیلی در تاجیکستان قرن پنجم هجری داشته است. در هنگام حمله مغول به تاجیکستان، مناطق بدخشان که در حصار کوه ها بودند، از بلیه ی مغول مصون ماندند. بنابراین، بدخشان پناهگاهی شد برای اسماعیلیان نزاری و به گنج خانه نوشته ها و آثار ایشان مبدل گشت. در مورد تاریخ جدید اسماعیلیان تاجیکستان اطلاعات فراوانی در دست نیست. در مجموع، اسماعیلیان تاجیکستان در دوره های اخیر از لحاظ علمی و فرهنگی در انحطاط افتادند و در عقایدشان خرافات بسیار راه یافت. آنان در مورد حضرت علیA. و امامان اسماعیلی شان غلو می کنند و معتقد به نوعی حلول و تناسخ در مورد ائمه اند و به احکام شرعی نیز چندان پایبندی ندارند. در این تحقیق سعی می شود تا با به کارگیری روش توصیفی – تحلیلی روایت روشنی از اسماعیلیان تاجیکستان با توجه به گذشته تاریخی آن ها ارائه شود.

اسماعیلیه, تاجیکستان, بدخشان, ناصرخسرو, غلو, تناسخ