رضا رحمتی - استادیار روابط بین الملل و عضو هیات علمی دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

مدل نوردیک تبدیل به یک نشان (برند) در سطح اقتصاد سیاسی بین­ الملل شده است. پذیرش مدل سوسیال دموکرات تاثیراتی بسیار فراتر از نتایج صرف اقتصادی ایجاد کرده است. با این ­حال اگرچه اعمال اصول بازار آزاد، نوآوری و تجارت، دولت­ های رفاه را در میان جهان صنعتی ­شده با تراز بالای GDP و کیفیت بالای استانداردهای زندگی رسانده است؛ اما ساخت ویژه اجتماعی و ثبات سیاسی دولت ­ها را قادر می­ سازد تا این سطح از سرمایه اقتصادی و اجتماعی را تجربه کنند. این ساخت اجتماعی و ثبات سیاسی نیز خود برآیندی از زمینه ­های فکری - اجتماعی حوزه نوردیک است. دولت­ های رفاه فراگیر نوردیک، دارای نظام رفاه اجتماعی،تامین خدمات اجتماعی و همگانی و درعین­ حال نظام مالیات­ گیری سخت گیرانه، سازوکارهای امنیت شهروندان و ... هستند. این سنت­ های منحصر به فرد فکری و زیست فرهنگی و اجتماعی موجود در حوزه نوردیک، ویژگی­ های اصلی تعیین ­کننده توسعه مدل نوردیک محسوب می­ شوند؛ سنت ­هایی که هر یک بخشی جداناپذیر از الگوی توسعه ترکیبی (هیبریدی) سوسیال دموکرات –سرمایه­ داری در حوزه نوردیک را صورت­ بندی کرده ­اند. پرسش این پژوهش این است که چگونه سنت ­های اجتماعی – فرهنگی، هم زمینه شکل گیری و هم زمینه حل دشواری­ ها و معماهای مدل دولت رفاه فراگیر نوردیک را صورت­ بندی کرده است؟ برای پاسخ به این پرسش با استفاده از روش توصیفی – تبیینی، ضمن بررسی سنت ­های اجتماعی فرهنگی جامعه نوردیک، از جمله سنت دهقانی آزاد، سنت آرمان شهر سوسیالیستی، سنت سرمایه­ داری و سنت حکمرانی، چگونگی پیکربندی این سنت­ها در اصول و مبانی «توسعه انسانی»، «اقتصاد ترکیبی (هیبریدی)»، «سرمایه اجتماعی» و «اعتماد همگانی»، «جایگاه برابری»، «همبستگی و مالکیت» و «مدل توسعه­ یافتگی» نوردیک پژوهش می­ شود.

مدل نوردیک, اصول توسعه, نظام ترکیبی (هیبریدی), دولت رفاه, سوسیال دموکراسی