رحیم عابدینی - دانشجوی دکترای انقلاب اسلامی، گروه تاریخ و ایرانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
ابوالحسن فیاض انوش - دانشیار گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
مرتضی دهقان نژاد - استاد گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

در مقاله حاضر، تاثیرتاریخی نظامی گری بر رشد اقتصادی ایران طی دوره ۱۳۵۷-۱۳۳۲ بر اساس خاطرات کارگزاران حکومت پهلوی بررسی می شود. مسئله اصلی تحقیق این است که مخارج نظامی دوران پهلوی دوم چگونه بر رشد اقتصادی ایران تاثیرگذاشت؟ بنابر فرضیه تحقیق، در طول برنامه دوم عمرانی، هزینه های نظامی که علاوه بر درآمد ناکافی نفت، از کمک های بلاعوض خارجی به دست می آمد باعث اتلاف اندک منابع مالی کشور شد و در طول سه برنامه عمرانی بعدی که درآمد نفت رو به بهبود نهاد، هزینه های نظامی باعث انحراف منابع مالی شد و بر رشد اقتصادی ایران تاثیر منفی گذاشت. نتایج این تحقیق که با شیوه ای توصیفی و تحلیلی و بر اساس منابع دست اول یعنی خاطرات کارگزاران پهلوی به انجام رسیده است، نشان می دهد که نظامی گری با تاثیر بر دو مولفه سرمایه مالی و سرمایه انسانی رشد اقتصادی ایران را که در سال های دهه ۴۰ و ۵۰ به رقم قابل توجهی رسیده بود، دچار آسیب و انحراف کرد و بر روند رشد اقتصادی تاثیر منفی گذاشت.

رشد اقتصادی, نظامی گری, کارگزاران پهلوی, بررسی تاریخی