لیلا ناطقی - دانشگاه آزاد اسلامی،واحد ورامین پیشوا،گروه علوم وصنایع غذایی،ورامین، ایران
پیمان رجایی - Assistant Prof. Dept. of Food Science and Technology, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Varamin, Iran
علیرضا ملکی کهکی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین پیشوا، گروه علوم و صنایع غذایی، ورامین، ایران

زمینه مطالعاتی: میوه انار( گلنار فارسی) یکی از مهمترین محصولات کشاورزی و گیاهان دارویی به علت وجود تانن و ترکیبات پلی فنولیک، خواص آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی در درمان بیماری ها و به عنوان نگهدارنده طبیعی بکار می رود. هدف کلی از این تحقیق بررسی تاثیر سه متغیر نوع حلال، زمان و دما بر میزان استخراج فلاوونوئیدها، IC۵۰ و آنتوسیانین ها و اثر ضد میکروبی عصاره بهینه استخراج شده به روش خیساندن از گلنار فارسی بود. روش کار: بدین منظور اثر نوع حلال (آب و متانول ۸۰ %)، زمان (۱۲، ۳۰ و۴۸ ساعت) و دما (۲۰، ۳۵ و ۵۰ درجه سانتی گراد) بر مقدار ترکیبات زیست فعال و خواص ضدمیکروبی گلنار فارسی مورد بررسی قرار گرفت. ۱۸ تیمار مطابق با روش سطح پاسخ باکس بنکن طراحی شد. نتایج: بهینه سازی همزمان شرایط استخراج عصاره از گلنار فارسی با هدف دستیابی به بالاترین میزان ترکیبات فلاونوئیدی، آنتوسیانینی و خواص آنتی اکسیدانی، با ۶۱۴/۹۵ % مطلوبیت در شرایط زمان استخراج ۴۸ ساعت، دما C°۵۰ و استفاده از حلال متانول پیش بینی شد. در شرایط مذکور میزان فلاونوئید mg/g ۶۲۱۶/۸، میزان آنتوسیانین µmol/g ۷۳۶۵/۵ و میزان (mg/ml)IC۵۰، ۲۷۹۳/۷ بود. بالاترین مقدار میانگین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی(MBC) عصاره گلنار فارسی استخراج شده در شرایط بهینه بر علیه باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیاکلای و کلستریدیوم پریفرانژنز به ترتیب ۵/۴۶۸ و ۱۸۷۵ µg/ml ، ۵/۹۳۷ و ۳۷۵۰ µg/ml، ۵/۹۳۷ و ۵۰۰۰ µg/ml بود. تیمار بهینه به روش خیساندن اثر ضد میکروبی بیشتری علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس با بیشترین قطر هاله ی عدم رشد (mm۱۳) در مقایسه با اشرشیاکلای وکلستریدیوم پریفرانژنز داشت. نتیجه گیری نهایی: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد با بهینه سازی شرایط استخراج می توان میزان قابل توجهی از ترکیبات ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی از گیاه گلنار فارسی استخراج نمود و از آن در صنایع غذایی و داروسازی استفاده نمود.

؛ آنتوسیانین ؛ آنتی اکسیدان ؛ خیساندن ؛ فلاونوئید ؛, ؛ گلنار فارسی