شهرام شاهمارزاده - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
رئوف سید شریفی - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
محمد صدقی - - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی

به منظور بررسی تاثیر میکوریزا و هیومیک اسید بر عملکرد، محتوای کلروفیل و مولفه های پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به عنوان شاهد، قطع آبیاری در ۵۰ درصد مرحله آبستنی و قطع آبیاری در ۵۰ درصد مرحله خوشه دهی)، کاربرد میکوریزا و اسیدهیومیک در هشت سطح (کاربرد میکوریزا intraradices .G، میکوریزا mosseae .G، کاربردتوام intraradices .G با mosseae .G، کاربرد هیومیک اسید، کاربرد میکوریزا intraradices.G با هیومیک اسید، کاربرد mosseae.G با هیومیک اسید، کاربرد intraradices .G با mosseae .G و هیومیک اسید، عدم کاربرد میکوریزا و اسیدهیومیک به عنوان شاهد) بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که کاربرد توام intraradices .G با mosseae .G و اسید هیومیک در مرحله آبیاری کامل، محتوای آنتوسیانین (۷۱%)، محتوای کلروفیل a و b، کلروفیل کل (به ترتیب ۸/۱۰، ۱۲ و۱۷%)، سرعت پر شدن دانه (۱۸ %)، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه (به ترتیب۶/۷ و۸ %)، طول سنبله (۴۸%)، تعداد دانه در سنبله (۶۸%) و عملکرد دانه (۴۷ %) را در مقایسه با قطع آبیاری در مرحله آبستنی و عدم استفاده از میکوریزا و هیومیک اسید افزایش داد. به نظر می رسد که کاربرد میکوریزا و اسید هیومیک می تواند عملکرد گندم در شرایط محدودیت شدید آبی را بواسطه بهبود مولفه های پر شدن دانه و محتوای کلروفیل افزایش دهد.

آنتوسیانین, رنگدانه های فتوسنتزی, محدودیت آبی, کودهای زیستی