مریم بهادر - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، واحد جهرم، دانشگاه شآزاد اسلامی، جهرم، ایران
عبدالحسین ابوطالبی جهرمی - باغبانی-میوه های ریز
بهنام بهروزنام - استادیار گروه علوم باغبانی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران
وحید روشن - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

مریم گلی ایرانی (Salvia mirzaianii L.) گیاهی دارویی متعلق به خانواده نعناعیان بوده که از گذشته های دور به علت داشتن خواص دارویی فراوان و همچنین متابولیت های مختلف شامل ترپنوئیتدها، انواع ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، اسیدهای چرب و استرول ها مورد توجه بوده و در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی کاربردهای فراوانی دارد. به منظور بررسی اثر اسید هیومیک، این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بولک های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس انجام شد. بیشترین میزان وزن تر (۹۶/۱ گرم)، وزن خشک برگ(۵/۰ گرم) و تعداد گل آذین( ۳۵ عدد) و وزن گل آذین (۸/۱ گرم ) در اثر استفاده از ۱۵ میلی لیتردرلیتر هیومیک اسید به دست آمد. مقدار و نوع ترکیبات تشکیل دهنده اسانس با دستگاه GC و MS/GC تعیین و درمجموع ۶۲ ترکیب از اسانس مریم گلی ایرانی جدا شد. مهم ترین ترکیبات کل موجود در اسانس مریم گلی ایرانی، ۵-نئو سدرانول (۱۱/۲۰ درصد)، لینالیل استات (۵۲/۱۶)، آلفاترپینیل استات ( ۲۸/۱۴ درصد)، لینالول (۲۲/۵) و بی سیکلوگرماکرون (۶۸/۴ درصد) بود. با افزایش غلظت هیومیک اسید درصد ۵-نئو سدرانول، آلفاترپینیل استات، بی سیکلوگرماکرن و لینالیل استات به ترتیب برابر ۵/۳۷، ۵/۳۲،۷/۲۲ و ۵۹/۲۰ درصد نسبت به شاهد افزایش معنی دار یافت. مجموع ترکیبات فنلی موجود در عصاره گیاه در اثر استفاده از ۱۵ میلی لیتردرلیتر هیومیک اسید به طور معنی دار و به میزان ۸/۷۲ درصد نسبت به شاهد بدون کود افزایش یافت. در این تیمار بیشترین ترکیب فنلی موجود در عصاره مریم گلی ایرانی، رزمارینیک اسید به میزان ۶۴/۴۲۱ میلی گرم درلیتر بود. استفاده از هیومیک اسید باعث افزایش معنی دار میزان آنتی اکسیدان در عصاره گیاه شد.

آلفا ترپنیل استات, بی سیکلو گرماکرن, لینالول, لینالیل استات, ۵- نئو سدرانول