فاطمه طاهری حصاری - گروه مهندسی کشاورزی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران
حسین زاهدی - استادیار گروه کشاورزی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران
علیرضا عیوضی - استادیار بخش تحقیقات نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
یونس شرقی - ستادیار گروه کشاورزی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران
اکبر علی پور - استادیار گروه کشاورزی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

به منظور بررسی تحمل به خشکی گندم تلقیح یافته با قارچ مایکوریزا و برهمکنش آن با نانو ذرات مس آزمایش مزرعه-ای به صورت اسپلیت اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتور های آزمایش شامل آبیاری در دو سطح(آبیاری نرمال و کم آبیاری) و همزیستی قارچی در دو سطح(با استفاده و بدون استفاده) و نانو-اکسید مس به صورت محلول پاشی با غلظت های(۵۰-۲۵۰-۴۵۰ ppm)بود. تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که رژیم آبیاری، میکوریزا، محلول پاشی و تمام اثرات متقابل دو گانه و سه گانه فاکتورها بر تعداد سنبله در مترمربع، میزان پرولین معنی دار بود. اثر رژیم آبیاری، میکوریزا و محلول پاشی نانو اکسید مس بر عملکرددانه موثر بود ولی اثر و اثرات متقابل رژیم آبیاری×محلول پاشی، میکوریزا×محلول پاشی و رژیم آبیاری×میکوریزا×محلول پاشی بر این صفت تاثیر معنی داری نداشت.مقایسه میانگین صفات نشان داد که حداکثر تعداد سنبله در مترمربع در تیمار کاربرد قارچ میکوریزا همراه با محلول پاشی ppm۵۰ مس در آبیاری مطلوب با میزان ۷۸۰ عدد بدست آمد. بیشترین وزن هکتولیتر گندم مربوط به تیمار اثر متقابل سه جانبه آبیاری معمول با قارچ و محلول پاشی ۴۵۰ppm مس بود که اختلاف آماری معنی داری با تیمار اثر متقابل سه جانبه آبیاری معمول بدون قارچ و محلول پاشی ۲۵۰ppm مس نداشت. حداکثر میزان پرولین در تیمار عدم کاربرد قارچ میکوریزا همراه با محلول پاشی ppm۵۰ مس در کم آبیاری شدید با میزان ۸/۲۳ میلیگرم برگرم وزن تازه بدست آمد که با سایر تیمارها حداقل در سطح۵٪ اختلاف آماری معنی داری داشت.بیشترین عملکرد دانه با ۶۱/۳۰۹گرم در مترمربع به تیمار آبیاری مطلوب تعلق داشت و مینیمم عملکرد دانه در تیمار کم آبیاری شدید مشاهده شد.

رژیم آبیاری , میکوریزا , محلول پاشی , نانو ذرات مس