لیلا جعفری - عضو هیات علمی گروه باغبانی دانشگاه هرمزگان
فرزین عبدالهی - عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان
سارا اسدی - دکتری بوم شناسی کشاورزی

به منظور بهبود مدیریت بهرهبرداری آب، با استفاده از آزمون های من-کندال و پتیت از طریق ارزیابی تبخیر و تعرق روزانه و ضریب گیاهی، روند تغییرات نیاز آبی، عملکرد، سطح زیرکشت و کارایی مصرف آب گوجه‫فرنگی (Solanum lycopersicum) در برخی از مناطق جنوبی، جنوب غربی و مرکزی کشور از جمله بندرعباس، اهواز، دزفول، شهرکرد، فسا، شیراز، اصفهان، کرمان و یزد در یک دوره بلند مدت ۲۳ ساله (۱۳۶۹ تا ۱۳۹۲) مورد بررسی قرار گرفت. ‬نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین نیاز آبی گوجه‫فرنگی (۱۱۳۷ و ۶۴۲ میلی‫متر) به ترتیب در یزد و شهرکرد به‫دست آمد. نیاز آبی گوجه‫فرنگی در فسا برخلاف دزفول و شیراز روندی افزایشی و معنی‫دار با شیب ۶/۵ میلی‫متر به ازای هر سال داشت. ‬‬‬‬‬‬همچنین، بیشترین کارایی مصرف آب (۶/۵ کیلوگرم در مترمکعب) و افزایش کارایی مصرف آب به ازای هر سال (۰۷/۰ کیلوگرم در مترمکعب) در فسا به دست آمد. علاوه براین، کارایی مصرف آب به ازای هر ۱۰۰ کیلوگرم محصول گوجه‫فرنگی در واحد سطح، ۱/۰ کیلوگرم در مترمکعب افزایش یافت. در حالی که بین کارایی مصرف آب و نیاز آبی رابطه‫ منطقی مشاهده نشد. نوسانات زیاد عملکرد در یک بازه ثابت نیاز آبی، با رسم خط مرزی که نشان دهنده عملکرد پتانسیل در مقابل نیاز آبی است، مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع عدم مشاهده رابطه بین کارایی مصرف آب و نیاز آبی در دامنه ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‫متر، احتمالا به دلیل خلاء عملکرد ناشی از سو مدیریت در مزارع بود.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

نیاز آبی, من-کندال, عملکرد, خط مرزی, پتیت