سید غلامرضا موسوی - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال ۱۳۹۵ اجرا شد. رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از ۷۰، ۱۴۰ و ۲۱۰ میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به عنوان کرت اصلی، محلول پاشی با متانول در دو سطح (صفر و ۲۱ درصد حجمی) و اسید هیومیک با دو سطح (صفر و ۱۰ لیتر در هکتار) به صورت فاکتوریل به عنوان کرت فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاخیر در آبیاری از ۷۰ به ۲۱۰ میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر، طول، تعداد انشعابات ریشه، درصد قند ملاس، نیتروژن و فسفر و عملکرد خشک ریشه را به ترتیب ۳۷، ۴۶، ۲۳، ۳۹، ۵۵ و ۴۴ درصد کاهش داد. کاربرد ۱۰ لیتر در هکتار اسید هیومیک باعث افزایش معنی دار صفات طول و تعداد انشعابات ریشه، درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم ریشه، عملکرد خشک ریشه و کارایی مصرف آب ریشه به ترتیب به میزان ۱۲، ۱۹، ۱۵، ۵/۱۸، ۳۵، ۹ و ۷ درصد و کاهش درصد قند ریشه کاسنی به میزان ۲۵ درصد نسبت به تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک گردید. همچنین اگرچه کاربرد متانول باعث تاثیر معنی داری بر صفات ریشه گردید ولی با آبیاری برهمکنش معنی داری نداشت. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که کاربرد اسید هیومیک توانست باعث کاهش اثرات منفی تنش کم آبی بر کاسنی گردد.

اسید هیومیک, تنش کم آبی, عناصر ریشه, متانول, مورفولوژی ریشه