افسون رضایی علولو - دانشجویی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران
عزیزاله خیری - دانشگاه زنجان- عضو هیئت علمی
محسن ثانی خانی - استادیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
مسعود ارغوانی - عضو هیئت علمی گروه علوم باغبانی

به منظور ارزیابی اثر کاربرد برگی اسید سالیسیلیک، گلایسین بتائین و گاما آمینوبوتیریک اسید بر فعالیت آنتی-اکسیدانی آنزیمی وغیرآنزیمی گیاه دارویی کارلا (Momordica charantia L.) تحت شرایط تنش کم آبی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۶ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی) به عنوان فاکتور اصلی و دو سطح اسید سالیسیلیک (۲ و ۴ میلی مولار)، گلایسین بتائین (۵۰ و ۱۰۰ میلی مولار) و گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا) (۱۰ و ۲۰ میلی مولار) به همراه شاهد به عنوان فاکتورهای فرعی به کار برده شدند. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش شدت تنش کم آبی به طور معنی داری میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز، فعالیت آنتی اکسیدانی برگ و همچنین محتوای فنل و فلاونوئید کل و نیز فعالیت آنتی اکسیدانی میوه افزایش، ولی میزان ویتامین ث کاهش یافت. اثر متقابل رژیم آبیاری با تیمارهای مورد استفاده موجب افزایش معنی داری در صفات مورد اندازه گیری شد. بالاترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی برگ و میوه به ترتیب با کاربرد ۴ میلی مولار اسید سالیسیلیک و ۱۰۰میلی مولار گلایسین در تنش کم آبی ۷۵ درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. با توجه به این که در این بررسی گیاهان تیمار شده با اسید سالیسیلیک، گلایسین بتائین و گابا در رژیم های آبیاری مختلف، نسبت به گیاهان شاهد از فعالیت آنتی اکسیدانی آنزیمی و غیرآنزیمی بالاتری برخوردار بودند، لذا به نظر می رسد کاربرد این مواد می تواند در ایجاد مقاومت به تنش کم آبی گیاه کارلا موثر باشد.

فنل کل, ویتامین ث, پراکسیداز, کاتالاز