ارزیابی تنوع ژنتیکی غلظت و محتوی عنصر آهن در بذر ژنوتیپ های جو تحت شرایط دیم

خشکی و کمبود عنصر آهن در خاک های زراعی محدودیت عمده ای در تولید غلات از جمله جو تحت شرایط دیم بوده که باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول می گردد. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ های جو برای کارایی جذب روی، غلظت و میزان روی در بذر؛ همچنین بررسی ارتباط بین محتوی و غلظت آهن در بذر با عملکرد ژنوتیپ ها، تعداد ۱۲۱ ژنوتیپ جو در طی سال های زراعی ۱۳۹۵ – ۱۳۹۴در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور اجرا شد. مشتمل بر ژنوتیپ های جو دریافتی از بانک ژن تحت شرایط مزرعه ای بررسی شدند. آزمایش در قالب طرح لاتیس مربع با دو تکرار اجرا شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین ژنوتیپ ها برای صفات غلظت و محتوی آهن در بذر اختلاف آماری معنی دار وجود داشت. ضمنا دامنه تغییرات این صفات بسیار زیاد بود که نشانگر وجود تنوع ژنتیکی بسیار خوب بین ژنوتیپ ها می باشد. با توجه به میزان بالای وراثت پذیری عمومی صفات غلظت و محتوای آهن در بذر، می توان گفت که اصلاح برای این صفات موثر بوده و می توانند در محیط های مختلف پایداری را نیز نشان دهند. با توجه به همبستگی مثبت و بالا ما بین غلظت و محتوای آهن در بذر (**۶۳/۰r =)، عموما ژنوتیپ هایی با غلظت آهن بیشتر، از محتوای آهن بالاتری نیز برخوردار بودند. در کل نتایج این تحقیق، ضمن آشکار کردن وجود تنوع ژنتیکی برای جذب و تجمع آهن در بین ژنوتیپ های جو، نشان داد ژنوتیپ های کارا در جذب و تجمع آهن در بذر می توانند با تعدیل اثرات تنش خشکی موجب افزایش عملکرد دانه تحت شرایط دیم گردند.

Keywords:

تجمع آهن , تنوع ژنتیکی , دانه جو , ژنوتیپ بومی , کارایی جذب آهن