سیدرضا امیری - استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی سراوان، سراوان، ایران.

آنالیز خلاء عملکرد راهکاری مفید برای اولویت بندی تحقیقات و پژوهش های کشاورزی است که هدف آن کاهش موانع تولید است. به همین منظور داده های روزانه دراز مدت آب و هوایی طی سال های ۱۹۸۲ تا ۲۰۱۲ در ۱۲ منطقه واقع در استان خراسان رضوی در شمال شرق ایران با اقلیم خشک و نیمه خشک سرد جمع آوری شدند. سپس با استفاده از مدل SSM-Legume تاثیر سطوح مختلف آبیاری تکمیلی ( آبیاری کامل، آبیاری تکمیلی در مراحل گل دهی و غلاف دهی و آبیاری تکمیلی در مرحله گل دهی) بر عملکرد پتانسیل و خلاء عملکرد برای ۱۲ منطقه تحت کشت نخود بررسی شد. نتایج اجرای مدل در شرایط آبیاری کامل و تاریخ های کاشت مختلف (۳۰ بهمن، ۲۵ اسفند، ۱۵ فروردین و ۱ اردیبهشت) نشان داد که در بیشتر شهرستان ها تاریخ کاشت ۳۰ بهمن از نظر عملکرد پتانسیل بهینه است و بیشترین و کمترین عملکرد پتانسیل به ترتیب در تایباد و مشهد با متوسط عملکرد ۲۷۳۶ و ۲۳۰۶ کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت ۳۰ بهمن بدست آمد. از طرف دیگر در تاریخ کاشت ۳۰ بهمن بیشترین و کمترین عملکرد در کلیه سطوح آبیاری تکمیلی به ترتیب در قوچان و تایباد بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد آبیاری تکمیلی در مراحل بحرانی گل دهی و غلاف دهی علاوه براین که خلاء عملکرد را کاهش می دهد راهکاری مفید برای نزدیک کردن عملکردهای هر منطقه به عملکرد پتانسیل نخود می باشد.

آبیاری تکمیلی, عملکرد دیم, عملکرد واقعی, مدل سازی