حدیث حیدری نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
احمد اسماعیلی - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
طهماسب حسین پور - مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، خرم آباد، ایران
حمیدرضا عیسوند - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

به منظور بررسی روابط علی و معلولی صفات موثر بر عملکرد دانه گندم دوروم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۸ ژنوتیپ در چهار تکرار در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان انجام شد. در تجزیه به عامل ها، فاکتور اول عامل موثر بر خصوصیات برگ پرچم، فاکتور دوم عامل موثر بر ارتفاع و فاکتور سوم عامل موثر بر عملکرد نامیده شد. طبق نتایج همبستگی ژنتیکی صفات عملکرد زیست توده، عملکرد کاه، تعداد دانه در سنبله و طول سنبله همبستگی مثبت بسیار قوی با عملکرد دانه داشتند. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت، صفات عملکرد کاه، تعداد دانه در سنبله و طول پدانکل وارد مدل رگرسیونی شدند به طوری که عملکرد کاه دارای بیشترین اثر مستقیم و بزرگ بر عملکرد دانه بود. از آنجا که صفات تعداد دانه در سنبله و عملکرد کاه اهمیت بیشتری داشتند، می توان در برنامه های اصلاح گندم دوروم به این صفات توجه داشت. در این تحقیق، تجزیه بای پلات برای بررسی همزمان صفات و جایگاه ژنوتیپ ها در ارتباط با آنها استفاده شد و بر این اساس، ارقام Dehdasht، Seimareh، Pod-۲۰ و Alas به عنوان بهترین ارقام معرفی شدند.

stepwise regression, Bi-plot analysis, phenotypic correlation