عذرا یزدی - دانشجوی سابق ارشد موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی کرمانشاه، گروه گیاهان دارویی، کرمانشاه، ایران.
شیما علایی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران. (مدیر پژوهش دانشکده کشاورزی و علوم پایه)
حسن رحمانی - مربی، عضوهیئت علمی گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران.

به منظور بررسی نسبت و روش های مختلف استفاده از کود زیستی نیتروکسین در تلفیق با کود شیمیایی نیتروژنه اوره بر عملکرد گیاه دارویی مرزه، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی شوشتر واقع در شمال خوزستان در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، ۱۰۰ درصد کود شیمیایی، ۱۰۰ درصد کود زیستی بذرمال، ۱۰۰ در صد کود زیستی با آبیاری، ۱۰۰ درصد کود زیستی بذرمال + آبیاری، ۵۰ درصد کود شیمیایی و ۵۰ در کود زیستی بذرمال، ۵۰ درصد کود شیمیایی و ۵۰ درصد کود زیستی با آبیاری و تیمار ۵۰ درصد کود شیمیایی و ۵۰ درصد کود زیستی بذرمال + آبیاری بودند. کاربرد ۵۰ درصد کود شیمیایی با ۵۰ در صد کود زیستی بذرمال باعث افزایش کلروفیل و شاخص سطح برگ شد. بیشترین وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس در تیمار ۱۰۰ درصد کود زیستی بذرمال به ترتیب به میزان ۹۹۳۳/۰گرم و ۰۲۰/۹ کیلوگرم در هکتار بود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کاربرد کود زیستی به تنهایی و یا ترکیب با کود شیمیایی، در بهبود ویژگی های رشدی و عملکرد گیاه مرزه تاثیر مثبتی داشت. باکتری های محرک رشد در جذب و تثبیت عناصر ضروری مورد نیاز گیاه نقش مثبتی داشته و می توان با استفاده بهینه از نهاده های زیستی، مصرف کودهای شیمیایی را تا حد قابل توجهی پایین آورد. از طرفی کاربرد کودهای زیستی می توانند جایگزین مناسبی برای مصرف کودهای شیمیایی در این گیاه باشد و با این امر در راستای کشاورزی پایدار گام برداشت.

Nitroxin, Medicinal plant, Sustainable agriculture, Urea, Yield