رئوف سید شریفی - دانشگاه محقق اردبیلی
خدیجه بابایی - دانشگاه محقق اردبیلی
علیرضا پیرزاد - دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

به منظور بررسی تاثیر تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و محلول پاشی نانواکسید آهن و روی بر محتوای کلروفیل، پر شدن دانه و عملکرد دانه گندم در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی محدودیت آبی در سه سطح شامل: آبیاری کامل، قطع آبیاری در ۵۰ درصد مرحله چکمه زنی و مرحله سنبله دهی، تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد شامل عدم تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر ، آزوسپریلیوم و سودوموناس) و محلول پاشی با نانواکسید آهن، نانواکسید روی، نانواکسید آهن + نانواکسید روی) بود. نتایج نشان داد که حداکثر وزن دانه (۰۶۸۹/۰ گرم)، سرعت پر شدن دانه (۰۰۱۹/۰ گرم در روز)، طول دوره پر شدن دانه (۶۳/۵۲ روز) و دوره موثر پر شدن دانه (۷۸/۳۴روز) در ترکیب تیماری آبیاری کامل، تلقیح بذر با ازتوباکتر و محلول پاشی توام نانواکسید آهن و روی و کمترین این صفات (به ترتیب ۰۰۳۱/۰ گرم، ۰۰۱۷/۰ گرم در روز، ۴۶/۴۵ روز و ۳۹/۲۵ روز) در آبیاری تا ۵۰ درصد مرحله چکمه زنی، عدم کاربرد باکتری و عدم محلول پاشی به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه (۲۱/۱ گرم در بوته) از ترکیب تیماری محلول پاشی توام نانواکسید آهن و روی، تلقیح بذر با ازتوباکتر در شرایط آبیاری کامل و کمترین آن (۱۸/۰ گرم در بوته) در آبیاری تا مرحله چکمه زنی مربوط به عدم محلول پاشی و عدم تلقیح بذر بود. به نظر می رسد که کاربرد توام از کودهای بیولوژیک و نانواکسید آهن و روی می تواند برای سودمندی تولید گندم تحت شرایط محدودیت آبی توصیه شود.

دوره پر شدن دانه, باکتری محرک رشد, محلول پاشی, عملکرد, گندم