مجتبی برادران فیروزآبادی - M.Sc. in plant medicine, Islamic Azad University, Karaj
مهدیه پارسائیان - Assistant professor in plant breeding, Department of agronomy, Shahrood University of Thechnology
مهدی برادران فیروزآبادی - Associate professor in agronomy, Department of agronomy, Shahrood University of Thechnology

امروزه کاربرد مواد آنتی اکسیدان و تنظیم کننده اسمزی به منظور کاهش آثار منفی ناشی از تنشهای مختلف مطرح شده است. آسکوربات و متانول از جمله موادی هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش ها می شوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه دارویی سیاه دانه آزمایشی در سال ۱۳۹۰ به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در دانشگاه شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری (۸ و ۱۶ روز به عنوان عدم تنش و تنش) و فاکتورهای فرعی شامل محلول پاشی متانول (صفر، ۱۵ و ۳۰ درصد حجمی) و آسکوربات (صفر، ۱۰ و ۲۰ میلی مولار) بودند. سطوح تنش پس از استقرار بوته ها و محلول پاشی ها ۴۵ و ۵۵ روز پس از کاشت انجام شد. نتایج نشان داد که تجمع ماده خشک در برگ و ساقه، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی در بوته، محتوای نسبی آب برگ و شاخص پایداری غشاء تحت تاثیر تنش کم آبیاری به طور معنی دار کاهش پیدا کردند. محلول پاشی آسکوربات و متانول به ویژه در غلظت بالاتر سبب افزایش کلیه صفات یاد شده به جز وزن هزار دانه در هر دو شرایط تنش و عدم تنش گردید. گیاهانی که بالاترین غلظت آسکوربات و متانول را باهم دریافت کردند، از شاخص پایداری غشاء و محتوای نسبی آب برگ بالاتری برخوردار بودند. عملکرد روغن نیز در این شرایط ۸/۲۷ درصد بیشتر از شاهد بود. بنابراین در شرایط این آزمایش تیمار ۲۰ میلی مولار آسکوربات و ۳۰ درصد حجمی متانول قابل توصیه است.

Nigella sativa L, Oil yield, Chlorophyll, dry matter