الهه خانی آرانی - مدرس معارف اسلامی، دانشگاه قم

در سال­های گذشته، تعارض­گرایی بین شیعه و سنی و تفرقه و تکفیر، به یکی از اصلی ترین مشکلات جهان اسلام تبدیل شده است؛ اما جریان های تفرقه افکن و تکفیری، اختصاص به جامعه اهل سنت نداشته است؛ بلکه جریان­های مشابه در بین شیعیان نیز وجود دارند که با انگیزه ­ها و دلایل گوناگون، بر طبل تعارض و تنازع با اهل سنت می کوبند و بستری مناسب برای اختلاف، تفرقه و تکفیر بین مسلمانان به وجود می آورند. گروهی که از آن ها در رسانه­های داخلی و ادبیات مقامات جمهوری اسلامی ایران، با عنوان «تشیع انگلیسی» و «شیعه اسرائیلی» یاد می گردد. پرسش اصلی پژوهش کنونی این است که شاخصه­های فکری و معرفتی جریان وحدت­ستیز منتسب به اهل تشیع چیست؟ این جریان چه رویکردهای عملی دارد و پیامدهای عملکرد و رویکردهای آن ها چیست؟ فرضیه پژوهش با تکیه بر روش اسنادی آن است که جریان شیعه وحدت ستیز با شاخصه­های خاصی چون تبری جویی، وحدت­ستیزی و برجسته­سازی اختلافات مذهبی به ترویج لعن، تفسیق و توهین نسبت به مقدسات اهل سنت شناخته می­شود. این جریان با محور قرار دادن تبری، به عنوان یکی از فروعات دین و اعتقادات تشیع، آن را مقابل وحدت تفسیر نموده است و به تفرقه در میان مسلمین دامن می­زند.

شیعه, وحدت, وحدت ستیزی, شیعه برائتی, شیعه انگلیسی