علی یکتا - استادیار گروه حفاظت اطلاعات دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران. ایران.

زمینه و هدف: سلسله ای از جرائم با روش ها و اشکال جدید، پیچیدگی در شیوه ارتکاب و با ویژگی های خاص در سطوح ملی و فراملی، موسوم به «جرائم سازمان یافته»، در حال گسترش است که موجب ناامنی در جوامع اعم از ملی و بین المللی شده است. پلیس بر اساس وظیفه قانونی خود، متولی اصلی کشف و مبارزه با جرائم سازمان یافته است. این پژوهش با هدف ارائه الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته در پلیس ایران انجام شده است.روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع آمیخته است. در بخش کیفی، حجم نمونه را ۱۵ نفر از بین خبرگان مطلع تشکیل داد که بر اساس اصل اشباع نظری از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده های گردآوری شده از تکنیک مصاحبه نیمه­ساختاریافته، به روش تحلیل محتوای کیفی با نرم افزار «مکس کیودا» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. بخش کمی به شیوه پیمایشی است؛ جامعه آماری این بخش شامل کارشناسان پلیس های تخصصی به تعداد ۲۵۱ نفر بود که حجم نمونه براساس جدول مورگان و روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، به تعداد ۱۴۸ نفر انتخاب شد. داده های بخش کمی با ابزار پرسش­نامه جمع آوری شد و از طریق نرم افزار لیزرل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها: الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته شامل شش بعد (ساختاری، اهداف، منابع انسانی، فناوری، هماهنگی و تعاملات و محیط)، ۱۸ مولفه و ۱۰۴ شاخص است. همچنین الگوی شناسایی شده در بخش کیفی، بر اساس یافته های بخش کمی تایید شد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش بیانگر آن است که الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته در پلیس ایران می تواند در جرم یابی جرائم سازمان یافته و کشف جرم توسط پلیس به کارگیری شود و با توجه به مقایسه وضع موجود و مطلوب و مشخص­شدن شکاف بین این دو وضعیت، مسئولین و سیاست گذاران فرماندهی انتظامی کل کشور می بایست تدابیر لازم را برای اجرایی­شدن الگو به ­کارگیرند.

الگو, جرم یابی, جرائم سازمان یافته, ملی, فراملی, پلیس