روح اله نادری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
سمیه مرادنیا - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، داراب، ایران
احسان بیژن زاده - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، داراب، ایران

به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و روی بر عملکرد دانه در کشت تناوبی کلزا (L. Brassica napus) و گندم (Triticum durum L.)، آزمایشی در دو سال (۱۳۹۳- ۱۳۹۱) در دانشکده کشاورزی داراب، دانشگاه شیراز انجام شد. تیمارها در سال اول شامل کود اوره، کمپوست ، ورمی کمپوست، کود های گوسفندی و گاوی و شاهد و سه میزان روی ۰، ۱۰ و ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم خاک و دو رقم کلزا (ساری گل و RGS) بودند. در سال دوم، دو رقم گندم دوروم (بهرنگ و یاواروس) در گلدانهای تیمار شده سال پیش کشت شدند. نتایج نشان داد که کود گوسفندی عملکرد دانه کلزا را بیشتر از سایر کودها افزایش داد. همچنین بین ارقام گندم دوروم، رقم یاواروس از نظر عملکرد دانه نسبت به رقم بهرنگ برتری داشت. بالاترین عملکرد دانه گندم (۷۱/۵ گرم در هر گلدان) با کود گوسفندی به دست آمد. اثر باقیمانده کود گوسفندی بر عملکرد گندم بیش از سایر کودهای آلی بود. کودهای آلی نیز به جز ورمی کمپوست میزان نیتروژن دانه را نسبت به شاهد به صورت معنی داری افزایش دادند و کود گوسفندی (۳۷/۲ درصد) بیشتر از بقیه بود. بیشترین مقدار روی دانه (۳۹میلی گرم در کیلوگرم) در تیمار کود گوسفندی وجود داشت. نتایج نشان داد که ارقام کلزا و گندم در واکنش به افزودن کودهای آلی و شیمیایی متفاوت هستند و در توصیه کاربرد این کودها باید نوع رقم نیز در نظر گرفته شود.

کمپوست ضایعات شهری, ورمی کمپوست, کود گاوی, کود گوسفندی, تناوب کلزا-گندم