سعاد سعیدی - Graduated of the Shahid Chamran University
موسی موسوی - Assistant Professor, Shahid Chamran University
محمدهادی غفاریان مقرب - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، زنجان، ایران

.کمبود آهن که بیشتر به صورت کلروز در برگ های جوان بروز می نماید، به عنوان یکی از نارسایی های مهم تغذیه ای در درختان مرکبات مطرح است و به شدت عملکرد و کیفیت محصول آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. گزینش ترکیبات آهن دار مناسب یکی از راهکارهای مهم برای جلوگیری از این مسئله تغذیه ای به شمار می رود. به همین منظور آزمایشی برای بررسی تاثیر نوع ترکیب آهن شامل FeEDTA، FeEDDHA و دو نوع نانو ذرات اکسید آهن بدون پوشش و با پوشش پلی اتیلن گلیکول در محیط کشت موراشیگی و اسکوگ ((MS بدون آهن برای جلوگیری از کم سبزینگی پایه نارنج (Citrus aurantium) در قالب طرح کاملا تصادفی در۵ تکرار اجرا گردید. بذر پایه نارنج روی محیط کشت MS حاوی ترکیب آهن مختلف کشت گردید. در پایان آزمایش (۲ ماه) صفات رویشی (طول شاخساره و ریشه، تعداد و سطح برگ)، وزن تر و خشک (گیاهچه، ریشه و شاخساره)، میزان ‍کلروفیل، میزان آهن در برگ و درصد کلروز برگ ملاک تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که محیط کشت MS حاوی نانو ذرات بدون پوشش دارای بیشترین اثر معنی دار در سطح آماری یک درصد بر افزایش میزان جذب آهن و کاهش میزان کلروز گیاهچه های نارنج رشد یافته در آن بودند. همچنین محیط کشت MS با نانو ذرات آهن دارای بیشترین اثر بر افزایش میزان صفات رویشی، وزن تر و خشک و میزان کلروفیل نسبت به شاهد (MS بدون کلات آهن( داشت.

Iron chelate, iron deficiency, Citrus, Tissue culture