فاطمه احمدی - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
حمید امانلو - استاد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
طاهره امیرآبادی فراهانی - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
نجمه اسلامیان فارسونی - استادیار، گروه علوم دامی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد، شهرکرد، ایران

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر افزودن منابع پروتئین عبوری در جیره گاوهای پابه­ماه هلشتاین بر متابولیت­های خونی و بروز ناهنجاری­های متابولیکی در فصل گرم بود. ۸۸ راس گاو هلشتاین چندبار زایش کرده، ۳۰ روز پیش از تاریخ زایش مورد انتظار وارد طرح شدند و به یکی از ۲ تیمار آزمایشی: پروتئین خام پایین (۳/۱۴ درصد پروتئین خام؛ LCP) و پروتئین خام بالا (۱/۱۷ درصد پروتئین خام؛ HCP) با استفاده از کنجاله گلوتن ذرت و پودر ماهی اختصاص یافتند. به منظور بررسی متابولیت­های خونی، از ۳۰ روز پیش از زایش تا روز زایش هر هفته و همچنین در روزهای صفر، ۵، ۱۴ و ۲۱ پس از زایش، خونگیری از تمام گاوها انجام شد. غلظت آلبومین، نیتروژن اوره­ای خون (BUN) و منیزیم در گروه HCP در دوره پیش از زایش بالاتر بود. در دوره پس از زایش در تیمار HCP، مقدار آلبومین و کراتینین بیشتر و مقدار FFA، BHB و گلوکز کمتر بود. بروز کتوزیس تحت بالینی، متریت و اندومتریت در تیمار HCP نسبت به تیمارLCP کمتر بود. خوراندن جیره حاوی پروتئین عبوری بالا در دوره پابه­ماه در فصل گرم باعث افزایش آلبومین در دوره پیش و پس از زایش، افزایش غلظت کراتینین در دوره پس از زایش و کاهش بروز کتوزیس، متریت و اندومتریت شد.

پروتئین غیر قابل تجزیه, دوره پابه ماه, فصل گرم, گاو هلشتاین, ناهنجاری های متابولیکی