خلیل زابلی - دانشجوی دکترای تغذیه دام، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
حسن علی عربی - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
محمد مهدی طباطبایی - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
علی اصغر بهاری - استادیار گروه علوم درمانگاهی، دانشکده پیرا دامپزشکی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
زهره زارعی قانع - کارشناس ارشد ایمنی شناسی، مرکز بهداشت شهرستان همدان

هدف از این پژوهش، بررسی اثر اکسید روی (ZnO) و نانو اکسید روی (nZnO) بر عملکرد و برخی فراسنجه های خونی در بزغاله های مرغوز بود. تعداد ۳۰ راس بزغاله نر مرغوز با سن ۷-۶ ماه (۶ ± ۱۹۲ روزه) در قالب طرح کاملا تصادفی و به طور تصادفی به ۵ تیمار شامل سطوح صفر، ۲۰ و ۴۰ قسمت در میلیون عنصر روی از منبع ZnO و ۲۰ و ۴۰ قسمت در میلیون روی از منبع nZnO، تقسیم شده و به مدت ۷۰ روز از یک جیره پایه (حاوی ۱۲/۲۲ میلی گرم عنصر روی به ازای هر کیلوگرم ماده خشک جیره) تغذیه شدند. بزغاله ها هر دو هفته یک بار وزن کشی شدند و جهت اندازه گیری فراسنجه های خونی در روزهای صفر، ۳۵ و ۷۰ آزمایش، از آنها خون گیری به عمل آمد. میانگین مصرف ماده خشک و افزایش وزن روزانه در کلیه تیمارها تفاوت معنی داری نداشت. قابلیت هضم ماده خشک و مواد مغذی جیره نیز تحت تاثیر مصرف روی در جیره قرار نگرفت. تفاوت معنی داری بین غلظت فراسنجه های خون (گلوکز، اوره، آلبومین و پروتئین کل، آنزیم آلکالین فسفاتاز، آنزیم لاکتات دهیدروژناز و ویتامین A سرم) مشاهده نشد. غلظت عنصر روی در پلاسما به جز در روز ۳۵ آزمایش، تحت تاثیر مصرف مکمل روی قرار نگرفت. به طورکلی، نتایج نشان داد که استفاده از سطوح ۲۰ و ۴۰ قسمت در میلیون عنصر روی از دو منبع ZnO و nZnO بر عملکرد و فراسنجه های خونی در بزغاله های مرغوز که از جیره حاوی ۱۲/۲۲ قسمت در میلیون روی تغذیه کرده بودند، تاثیری نداشت.

اکسید روی, بزغاله مرغوز, عملکرد, فراسنجه های خونی, نانو ذره