همایون فرهنگ فر - دانشیار دانشگاه بیرجند

به منظور بررسی اثر سازه گامه شیردهی بر احتمال وقوع اختلال متابولیکی کاهش چربی شیر، از تعداد ۹۳۸۰۴۷ رکورد روز آزمون متعلق به ۱۰۸۰۷۷ راس گاو شکم اول هلشتاین ایران متعلق به ۴۲۷ گله که طی سال­های ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۸ زایش داشتند، استفاده گردید. بر مبنای مقدار انحراف نسبت درصد چربی به درصد پروتئین برای هر رکورد روز آزمون از میانگین این نسبت برای کل دوره شیردهی و نقطه آستانه ای ۱۲/۰-، متغیر وابسته به صورت دوتایی (کد صفر برای عدم وقوع و کد یک برای وقوع اختلال متابولیکی کاهش چربی شیر) تعریف شد. داده­ها توسط یک مدل مختلط خطی تعمیم یافته لجستیک و با کمک رویه GLIMMIX نرم افزار آماری SAS آنالیز شد. در مدل مزبور، اثرات ثابت گامه شیردهی، فصل تولید، نوع اسپرم تلقیح شده بر روی  مادر گاو، سن نخستین زایش، گله، نوع گاو (زینه یا اصیل)، سال زایش و اثر تصادفی پدر حیوان قرار داده شد. میانگین احتمال وقوع کاهش چربی شیر از ابتدا (۱۹۸۹/۰) تا اواسط دوره شیردهی (۳۱۹۲/۰) روندی صعودی و سپس روند رو به کاهش نشان داد. بزرگترین نسبت احتمال وقوع کاهش چربی شیر در ماه پنجم شیردهی نسبت به ماه دهم شیردهی (۳۱۳/۱) بود. با توجه به نتایج حاصل از تحقیق حاضر نتیجه گیری می­شود که توجه به وضعیت تغذیه گاوها در آن بخش از دوره شیردهی که احتمال وقوع افت چربی شیر در آنها بالا است، به دلیل جلوگیری از ضرر و زیان ناشی از تغییرات شدید تولید، از اهمیت اقتصادی برخوردار است.

تحلیل لجستیک, کاهش چربی شیر, گامه شیردهی, گاو هلشتاین