علیرضا جمالی - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
زهرا خسروی ومکانی - دانشیار گروه زبان وادبیات عربی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محسن پیشوایی علوی - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

سبک شناسی دانشی فراهنجاری در زبان است که نظام خاص اندیشه های نویسنده یا گوینده و روش شخصی او را در بیان موضوع نشان می دهد. این دانش در دهه های اخیر متفاوت از گذشته مورد توجه پژوهش گران قرار گرفته است. بررسی آواهای مجهور و مهموس و نقش موسیقایی آن در القای معانی مورد نظر یکی از لایه های جدید دانش فوق است که ضرب آهنگ آواهای مذکور و نحوه کاربرد هر یک را در موقعیت های مختلف و متناسب با فضای موجود واکاوی می کند. احادیث پیامبر (ص) در نهج الفصاحه از غنی ترین متونی است که از جهات مختلف مورد توجه است. بررسی سبک شناسانه آوایی این متن گرانبار بستر مناسبی برای درک ویژگی های سبک بیانی حضرت (ص) و فهم اندیشه های او فراهم می کند. نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلی آواهای سبک ساز احادیث مجموعه مذکور و چگونگی انسجام اصوات آن را مورد مطالعه قرار داده است. نتایج نشان می دهد که آوا های مجهور و مهموس با بیشترین بسامد، موسیقی درونی و تصویر سازی را تقویت نموده اند و معانی مورد نظر را به خوبی بازتاب داده اند. از این رو در جایی که کلام نیازمند قاطعیت و صلابت است حضور آواهای مجهور و در جایی که کلام نرمی و انعطاف سخن را ایجاب نموده حضور آواهای مهموس به خوبی محسوس است.

سبک شناسی لایه ای, آواهای مجهور و مهموس, احادیث نهج الفصاحه