حمیدرضا شریعتمداری - دانشیار، دانشکده شیعه شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.

نواندیشی دینی که از جدی ترین و درعین حال، چالش برانگیزترین دغدغه های دانشی مردان حوزه ی علوم دینی در روزگار جدید است، در عرصه های مختلف علوم دینی، قابل تطبیق و شایسته ی تحقیق است، ازجمله، در رشته ی کلام اسلامی که گاه از آن به کلام جدید، تعبیر می شود. این نوشتار ضمن تدقیق در مفهوم نواندیشی دینی و فرق آن با روشنفکری یا روشنفکری دینی، می کوشد تا پس از مرور اجمالی بر جریان های فکری اسلامی معطوف به عقائد دینی، شاخصه های نواندیشی دینی در زمینه ی کلام اسلامی را بشناسد و برشمرد، ازجمله ، اینکه این رویکرد جدید در شیعه، در امتداد کلام عقلی شیعه از بغداد تا حله است، با افزوده ی گشودگی در برابر تحولات جدید و فلسفه های معاصر و اهتمام به عرصه های نوین تحقیقات کلامی، مثل کلام سیاسی یا کلام اجتماعی، در عین صیانت از مرزهای قطعی دین و بر پایه ی عقلگرایی اعتدالی (نه قرینه گرایی و عقلگرایی حداکثری).

نواندیشی دینی, احیای دینی, اصلاح دینی, کلام جدید (کلام اسلامی), جریان شناسی دینی, عقل گرایی اعتدالی, کلام عقلی بغداد, کلام عقلی فلسفی حله