مریم امیدخدا - دکتری رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، مسئول کتابخانه حضرت ولیعصر عج تهران، نهاد کتابخانه های عمومی کشور- تهران.
سید رسول تودار - استادیار ، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی ، واحد تنکابن ، دانشگاه ازاداسلامی ،تنکابن ،ایران

هدف پژوهش حاضر واکاوی چگونگی بهره­مندی برنامه­ریزی آموزش مشارکتی در فعالیتهای فرهنگی کتابخانه­های عمومی می­باشد. در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه­ای استفاده شده است. چهار کتابخانه از کتابخانه­های عمومی شهر تهران با فعالیت­های فرهنگی زیاد انتخاب شدند، سپس به روش نمونه­گیری نظری،۱۰ عضو، ۳ مسئول و ۶ کتابدار، ۳۲ غیرعضو محلی انتخاب شدند. داده­ها بامصاحبه نیمه طراحی شده گرداوری، و برای تجزیه وتحلیل از روش رمزگذاری نظری استفاده شد. نتایج نشان دادند که کتابخانه­های عمومی نتوانسته­اند در برنامه­ریزی آموزش مشارکتی در فعالیتهای فرهنگی نقش بازی کنند. بها ندادن به خرد جمعی و جامعه در برنامه­ریزی فعالیتهای فرهنگی، بی­اعتمادی به مردم و کتابداران در برنامه­ریزی فعالیتهای فرهنگی، نبود انجمنهای داوطلب و تشکل­های مردمی برای اجرای فعالیتهای فرهنگی، و پایین بودن کمیت و کیفیت فعالیتهای فرهنگی کتابخانه­های عمومی سبب بی­نقشی کتابخانه­های عمومی بوده است. پیامدهای عدم بکارگیری برنامه ریزی مشارکتی عبارتند از: عدم اعتماد به مشارکت محلی، عدم بکارگیری ظرفیتهاو پتانسیل محلی، عدم توانایی جذب مخاطب و عضو، کاهش تعامل با سازمانها و مراکز فرهنگی، عدم تحقق اهداف کتابخانه که رضایت عضو وارباب رجوع و جذبان به کتابخوانی. همچنین بکارگیری برنامه­ریزی آموزش مشارکتی در فعالیتهای فرهنگی توسط کتابخانه­های عمومی با تعامل با کتابداران در راستای استفاده آر تجربیات و بهره­گیری تخصص در زمینه فعالیتهای فرهنگی، تلاش بر حفظ و تقویت اعتماد و ارتباط با اعضا و جامعه بالقوه در طراحی و اجرای فعالیتهای فرهنگی و کتابخوانی، ارتباط گیری بیشتر با جامعه و مراکز آموزشی فرهنگی و سازمانهای اطراف کتابخانه­های عمومی امکان پذیر خواهد بود.

برنامه ریزی آموزش مشارکتی, فعالیت های فرهنگی, کتابخانه های عمومی, آموزش مشارکتی