رضا همتی تجرق - دانشجوی دکترای تخصصی رشته جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
داود نعمتی انارکی - دانشیارگروه ژورنالیسم و خبر، دانشکده ارتباطات و رسانه ، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران(نویسنده مسئول)
سید محسن بنی هاشمی - استادیارگروه آموزشی مدیریت رسانه وفرهنگی وجامعه شناسی، مجتمع ولیعصر، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده    امروزه رسانه ها- به ویژه تلویزیون- در زمینه ترویج سبک زندگی در میان مخاطبان، نقشی محوری و اساسی را ایفا می کنند. آنها با به نمایش گذاشتن مولفه های سبک زندگی، مردم را به سمت آنچه موردنظرشان است،  هدایت می کنند. سیمای جمهوری اسلامی نیز از این امر مستثنی نبوده و در تلاش است با به نمایش گذاشتن مولفه ها و شاخص های سبک زندگی اسلامی- ایرانی، مخاطبان خود را با این شاخص ها آشنا کند. این تحقیق- که به روش تحلیل محتوای کیفی  هدفمند (QCA) انجام شده- درصدد است به این سوالات پاسخ دهد: بازنمایی سبک زندگی اسلامی- ایرانی خانواده در سیمای جمهوری اسلامی چگونه و براساس چه شاخص هایی بوده است؟ همچنین، تحلیل جامعه شناختی این رویکرد با وجود برخی از واقعیت های اجتماعی چیست؟ به همین منظور، با تحلیل برنامه های خانواده محور تلویزیونی «به خانه برمی گردیم»، «سیمای خانواده» و «هزارراه نرفته» تلاش شده به سوالات تحقیق پاسخ داده شود. مهمترین نتایج به دست آمده عبارت اند از: شاخص اجتماعی با تعداد ۴ نوع مقوله اصلی و۲۷ نوع زیرمقوله، بیشترین شاخص پرداختی، شاخص مذهبی با ۴ نوع مقوله و۲۰ نوع زیرمقوله، دومین شاخص پرداختی و شاخص فرهنگی با ۴ نوع مقوله اصلی و ۱۱ زیرمقوله، سومین شاخص اصلی پرداختی در برنامه های خانواده محور سیمای جمهوری اسلامی بوده است. همچنین در برنامه «هزارراه نرفته»، رویکرد پرداخت به مقوله ارتباطات خانوادگی، شاخص اجتماعی با تعداد ۹ نوع زیرمقوله، دارای بیشترین اهمیت بوده است. در برنامه «به خانه برمی گردیم» رویکرد پرداخت به مقوله ویژگی های اخلاقی جامعه، شاخص مذهبی با تعداد۵ نوع زیرمقوله بوده و دربرنامه «سیمای خانواده» مقوله ارتباطات خانوادگی، شاخص اجتماعی با تعداد ۶ نوع زیرمقوله، بوده که در قالب اصلی گفت وگو با کارشناس و میهمانان و دیگر قالب ها مانند ترانه و سرود، میان برنامه و... به آن پرداخته شده است.

تحلیل جامعه شناختی, بازنمایی, سبک زندگی اسلامی- ایرانی, خانواده, سیمای جمهوری اسلامی