تکتم حنایی - دانشیار، گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
زهره مرادی - کارشناسی ارشد، گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

توسعه ی شهرنشینی در قرن بیستم منجر به استفاده ی زمین های شهری به صورت متراکم و فشرده شده است که تاثیر آن بر کیفیت محیط های شهری بسیار حائز اهمیت است. لذا بررسی و طراحی ساختمان های بلندمرتبه قبل از اجرا می تواند کمک های شایانی در ایجاد فضاهای شهری سرزنده و پویا کند. یکی از روش هایی که بر پایه ی استفاده از روش های علمی در مطالعات شهری به کار گرفته شده است، روش چیدمان فضا است که این روش تا حدودی توانایی سنجش و تحلیل فضاهای شهری را انجام دهد. لذا هدف از پژوهش حاضر ارتقای کیفیت زندگی ساکنان از طریق تحلیل چیدمان فضایی ساختمان های بلندمرتبه در منطقه ۹ شهرداری مشهد است. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربری و ازنظر ماهیت بر پایه ی مطالعات کتابخانه ای، تحقیقات اسنادی، مقالات علمی و دیتابانک های طرح های توسعه ی شهری، به جمع آوری اطلاعات پرداخته است. در این راستا تحلیل اطلاعات با استفاده نرم افزارهای UCL Depthmap و ArcGIS Desktop۱۰.۸ شبیه سازی شده است. به منظور تحلیل ساختارمند به شناسایی ۳ نوع تیپولوژی موجود در منطقه ۹ پرداخته شده است و تحلیل اثرگذاری مولفه های ساختمان های بلندمرتبه با مقیاس محلی R۳ بر کیفیت زندگی ساکنان به صورت گزاره بیان شده است. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که تنها در بخش جنوبی منطقه ی ۹ بافت ارگانیک است، هم پیوندی پایین همراه با عمق بالا وجود دارد. در محله کوثر بخش کوچکی دارای تیپولوژی شبکه ای است که در مقایسه با بافت ارگانیک وضعیت بهتری ازنظر هم پیوندی دارد و در قسمت های دیگر منطقه که همگی از بافت شطرنجی پیروی کرده اند دارای هم پیوندی بالا و عمق پایین هستند که در مقایسه با دو بافت بیان شده در ارائه ی خدمات به شهروندان و سطح کیفی زندگی ساکنان بهتر عمل کرده است. بنابراین با شناخت نوع چیدمان بافت می توان سطح کیفی محدوده را بررسی کرد و با توجه به مجموعه ای از شاخص های کیفیت می توان در رابطه با ایجاد و یا عدم ایجاد ساختمان های بلند تصمیم گیری کرد.

ساختمان های بلندمرتبه , چیدمان فضایی , کیفیت زندگی , منطقه ۹ مشهد