عادل عساکره - دانشگاه هرمزگان
محبوبه پورجعفری - دانشگاه هرمزگان

امروزه مهار و کنترل نشت از پی سدها، نقش مهمی را از دیدگاه مهندسی طرح و توجیه عملکرد اقتصادی هر پروژه به خود اختصاص داده است. بی تردید فن آوری لازم برای احداث سیستم کنترل تراوش مطمئن از پی، می بایست همگام با رشد تکنولوژی سازه اصلی بوده تا بتواند ازلحاظ سرعت اجرائی، شرایط زمان بندی طرح را ارضاء کند. ازجمله اقداماتی که برای جلوگیری از پدیده زیرشویی، کاهش گرادیان خروجی و همچنین دبی نشت از زیر سازه های آبی صورت می گیرد، احداث دیوار آب بند است. دیوار آب بند که غالبا نفوذناپذیر است و یا خیلی کم نفوذپذیر باعث کند کردن، کم کردن حرکت آب زیر سازه آبی شده و درنتیجه از ایجاد فشار بالابرنده در زیر سازه جلوگیری می کند. در این تحقیق با استفاده از روش اجزاءمحدود، سد خاکی شمیل در استان هرمزگان مدل سازی گردیده و به تاثیر پارامترهای ضخامت، موقعیت دیوار آب بند، شرایط همسان و ناهمسان بودن پی و دیوار آب بند، بر فشار بالابرنده، گرادیان هیدرولیکی و دبی خروجی از سد مذکور پرداخته شده است. نتایج نشان دادند که در صورت عدم استفاده از دیوار آب بند در حدود ۴ میلیون مترمکعب آب در سال از پی سد نشت خواهد کرد. همچنین هر چه دیوار آب بند از پاشنه به طرف پنجه جابجا شود خط تراوش آزاد در موقعیت بالاتری قرار خواهد گرفت.

cutoff wall, dam Shamil, Uplift pressure, hydraulic gradient, دیوار آب بند, سد شمیل, فشار بالابرنده, گرادیان هیدرولیکی