ملیکا بایگانیان - عضو هیئت علمی گروه علوم قرآنی و حدیث ، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
محمد جمال الدین خوش خاضع - استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

یکی از روش های تربیتی حضرت علی(ع)، استفاده از پند اخلاقی همراه با پیامدگویی است که نمود فراوانی در حکمت های نهج البلاغه دارد.راهی به ظاهر آسان برای ترویج اخلاق، که در صورت عدم برخورداری از مولفه های بایسته، می تواند پند را از حالت موثر به حالتی بیهوده بدل سازد. برای پی جویی از تاثیر یا عدم تاثیر پیامدهای موجود در پندهای اخلاقی حضرت علی(ع)، مقاله پیش رو برای نخستین‎بار با روشی توصیفی تحلیلی عهده دار واکاویی از چرایی و چگونگی کاربرد گسترده پیامدها در پندهای اخلاقی ایشان شده است. در این راستا سبک ها و گونه های پیامدها با ملاک های مختلفی چون ارتباط با ساحت های وجودی انسان، ارتباط با اعمال متناظر، دامنه شمول، میزان تاثیر، ماندگاری و بار ارزشی بررسی شده اند. بر اساس نتایج این پژوهش، در مکتب علوی با هدف تاثیر بر مخاطب و تشویق او به فعل اخلاقی، پند با پیامدگویی همراه شده و برای بیان موثر پیامدها از سبک ها و گونه های محتوایی مختلفی استفاده شده است. همچنین بر خلاف تصور، پیامدهای دنیوی بیش از پیامدهای اخروی و پیامدهای جسمی در کنار پیامدهای روحی، به کار گرفته شده اند.

پیامد اعمال, پیامدگرایی, آموزه‎ های اخلاقی, حکمت های نهج البلاغه, روش تربیتی حضرت علی(ع)