ما و افغان ها! بازنمایی مهاجران افغانستانی در نمایشنامه های معاصر ایرانی با رویکرد پسااستعماری ( مورد پژوهی: گزیده ای از آثار محمد رحمانیان، حمید امجد و نغمه ثمینی)

انسان­ها از وطن خود، به وطنی دیگر می­روند و در آن­جا اقامت می­کنند: این تعریفی ساده از یک موضوع پیچیده است. حضور این افراد در کشور دوم، نوعی از ادبیات را خلق می کند که اصطلاحا «ادبیات مهاجرت»[۱] نامیده می­شود. این ادبیات را یا خود مهاجران، و یا نویسندگان کشور دوم خلق کرده و چون آیینه­، جنبه­های مختلف زندگی مهاجران و نوع برخورد جامعه میزبان با آن­ها را منعکس می­کنند. یکی از راه­هایی که می­توان به­خوبی نوع مواجهه جامعه مقیم با مهاجران و شیوه تحقیر مهاجران توسط آن را دریافت، مراجعه به آثار هنری و ادبی آن جامعه است. حضور مهاجران افغانستانی در ایران، موجب عکس­العمل جامعه ایرانی نسبت به آن­ها شده و این موضوع در آثار ادبی و هنری ایرانیان نمود پیدا کرده است. بررسی سه نمایشنامه: خروس (محمد رحمانیان)، بی­شیر و شکر (حمید امجد) و بدون خداحافظی (نغمه ثمینی) نشان می دهد: اولا، نویسندگان ایرانی نسبت به حضور افغان­ها در کشور خود توجه نشان داده اند و بر اساس این حضور آثاری را خلق کرده­اند، و ثانیا، شکل و محتوای این آثار نشان دهنده نوع نگاه مبتنی بر نظریه پسااستعماری و نیز دید تحقیرآمیز بخشی از جامعه ایرانی نسبت به مهاجران افغانستانی است. [۱] Migrant Literature

Keywords:

مهاجرت , افغانستان , ایران , نمایشنامه , شرق شناسی , پسااستعماری