کمال خالق پناه - گروه جامعه شناسی دانشگاه کردستان
فاطمه میرزاوندیان - جامعه شناسی دانشگاه کردستان
مبین رحیمی - کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کردستان

هدف از این نوشتار بررسی برساخت مادرانگی، با توجه به ساختار ایدئولوژیک فیلم های منتخب در سینمای ایران پس از انقلاب است. پرسش بنیادین این مقاله پرسش از بازنمایی ایدئولوژیک مضمون مادری است. برای بررسی این موضوع، منظومه ای از مقوله های مطالعات جامعه شناختی زنان در زمینه بازنمایی مادرانگی همچون مادری، مادرانگی، غریزه مادرانگی، تجربه مادرانگی، مادرانگی متکثر و اسطوره ای را به وام گرفتهایم. ایده نظری مقاله این است که سینما در ایران، مادرانگی را به مثابه یک تقابل برساختی به تصویر می کشد. در تداوم کار با استفاده از روش نشانه شناسی انتقادی جان فیسک، فیلم های «مادر»، «مهر مادری»، «دعوت»، «گیلانه» و «من مادر هستم» مورد بررسی واقع شده اند. خوانش نشانه شناختی این فیلم ها، بیان از این دارد که سینمای ایران تحول مادرانگی را در از اسطوره مادرانگی تا بحران مادرانگی را بازنمایی می کند و در این زمینه مادرانگی را همچون نشانه ای در حال تحول که معنای آن در ارتباط با امور بیرونی و نه درونی زنان همچون مردسالاری، اسطوره-های فرهنگی، طبقاتی و طردشده بر می سازد.

نشانه شناسی, بحران مادرانگی, اسطوره مادری, مادرانگی