مهدی سلیمانی قره گل - دانشجوی دکتری گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه، ایران
کاظم بدو - استاد، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
بهزاد نعمتی اخگر - استادیار، گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

سیانید یکی از مهم ترین و زیان بارترین آلاینده­هایی است که در اثر فعالیت­های صنعتی به محیط زیست آزاد می­شود و محیط­های آبی مهم ترین مسیر در معرض قرارگیری موجودات زنده با این آلاینده هستند. هدف از این تحقیق مطالعه جذب سیانید به وسیله زئولیت خام و اصلاح شده با سورفکتانت بود. زئولیت خام با استفاده از سورفکتانت کاتیونی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید اصلاح گردید. تعیین ویژگی­های جاذب­های تهیه شده و آزمایشات هم­دما، سینتیک، تاثیر pH و قدرت یونی محلول زمینه به صورت پیمانه­ای انجام گرفت. نتایج حاصل از XRD وجود کانی کلینوپتیلولایت را در ساختار زئولیت خام تائید کرد و همچنین پوشش سطحی زئولیت خام توسط سورفکتانت بعد از اصلاح توسط تصاویر SEM مشاهده گردید. مدل­های جذبی لانگمویر، فروندلیچ و تمکین توانایی خوبی برای توصیف هم­دمای جذب سیانید با استفاده از جاذب­ موردمطالعه نشان دادند. ظرفیت جذب سیانید توسط زئولیت اصلاح شده ۹۷/۳ میلی­گرم بر گرم به دست آمد که در مقایسه با حداکثر ظرفیت جذبی سیانید زئولیت خام (۵۴/۰ میلی­گرم بر گرم) افزایش چشمگیری داشته است. مدل­سازی داده­های سینتیک نشان داد که مدل شبه درجه اول و دوم توانایی خوبی برای توصیف سینتیک جذب آلاینده­ سیانید با استفاده از زئولیت طبیعی و اصلاح شده دارند. حذف سیانید توسط زئولیت اصلاح شده با سورفکتانت با افزایش pH و قدرت یونی محلول زمینه کاهش یافت. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که اصلاح زئولیت با سورفکتانت می­تواند به عنوان یک جاذب غیر سمی و کارا برای حذف سیانید از محلول­های آبی در بستر سد باطله کارخانه فرآوری معدن زرشوران تکاب مورداستفاده قرار گیرد.

جذب, زئولیت طبیعی اصلاح شده, سورفکتانت, سیانید, سینتیک جذب, معدن طلا, هم دمای جذب