فاضل خالقی - استادیار، گروه زمین شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
ناصر مسیب زاده - کارشناسی ارشد، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

منطقه بناب و ملکان در شمال غرب ایران و در جنوب غرب استان آذربایجان شرقی واقع شده است. به منظور بررسی هیدروشیمی آب زیرزمینی از منابع آبی ۱۲ حلقه چاه آب در منطقه بناب و ملکان نمونه برداری گردید. اطلاعات مربوط به کیفیت آماری چاه­های انتخابی شامل pH، EC، TDS و هشت پارامتر دیگر می باشد. داده ها جهت پردازش و تفسیر وارد نرم افزارهای Chemistry، AqQA و SPSS شده و به منظور تعیین کیفیت نمونه­ها برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت مورد ارزیابی قرار گرفت. برای بررسی کیفیت آب ازنظر شرب از دیاگرام شولر استفاده شد. به منظور تعیین کیفیت آب برای مصارف آبیاری و صنعت به ترتیب از دیاگرام ویلکاکس و اندیس لانژیه استفاده گردیده است. براساس دیاگرام شولر، نمونه­های آب منطقه در محدوده آب های خوب و قابل قبول قرار می­گیرند که نشانگر مطلوب بودن کیفیت آب منطقه برای مصارف آشامیدنی می­باشد. همچنین طبق نمودار ویلکاکس، نمونه­های منطقه در دو رده خوب و متوسط ازلحاظ آبیاری و کشاورزی قرار می­گیرند. در بین نمونه­های انتخابی، چاه W۱۲ دارای کیفیت مناسب و بقیه نمونه­ها کیفیت متوسط دارند. همچنین از میان مجموعه نمونه­های برداشته شده، چاه­های W۸، W۹، W۱۰ و W۱۲ قابل استفاده در بخش صنعت بوده و درعین حال نمونه W۶ رسوب گذار است. نمونه­های شهر بناب همگی خورنده بودند که دلیل آن را می­توان عمق کم چاه­های شهرستان بناب به واسطه ضخامت کمتر آبرفت­ها در مقایسه با ملکان دانست. نمونه­های برداشتی منطقه ازلحاظ سختی کل (TH) عمدتا در رده کاملا سخت قرار می گیرند که نارضایتی مصرف کنندگان را درپی دارد.

آب زیرزمینی, بناب و ملکان, سختی کل, کیفیت آب, هیدروشیمی