فاطمه پورصالحی - دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران
ابوالفضل اکبرپور - استاد گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، ایران
سید رضا هاشمی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران

در حال حاضر برداشت­های بی­رویه از منابع آب زیرزمینی، سبب افت تراز آبخوان­ها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک گردیده است. امروزه یکی از راهکارهای بهبود تراز آبخوان­ها استفاده از طرح­های تغذیه مصنوعی می­باشد. این مطالعه با هدف شبیه­سازی عددی طرح تغذیه مصنوعی دشت بیرجند از طریق احداث چاه­های تزریق با استفاده از مدل عددی تحلیل هم­هندسی انجام گردید. در این راستا ابتدا از یک مثال استاندارد با دو حلقه چاه برداشت با دبی ۸۵/۱۱۴۲ و ۵۷/۱۴۲۸ مترمکعب بر روز جهت شبیه­سازی تراز سطح ایستابی در مدت ۲۱۰ روز استفاده گردید. پس از ارزیابی صحت مدل، تراز سطح ایستابی قبل از تزریق براساس شرایط موجود و پس از تزریق با استفاده از ۲۰ حلقه چاه تزریق با دبی ثابت ۴۴/۷۶۳۸ مترمکعب بر روز در ۱۲ گام زمانی ماهانه در آبخوان آزاد دشت بیرجند شبیه­سازی شد. مقایسه­ی نتایج مدل تحلیل هم هندسی و حل تحلیلی در آبخوان استاندارد با معیارهای ارزیابی برآورد شده معادل ۰۰۹۶/۰-ME=، ۰۱۱۱/۰MAE= و ۰۱۴۶/۰RMSE= و نیز در آبخوان آزاد دشت بیرجند با معیارهای ارزیابی ۰۳۳/۰-ME=، ۳۷۲/۰MAE= و ۲۲۹/۰RMSE= بر صحت مدل در شبیه­سازی تراز سطح ایستابی قبل از تزریق دلالت دارد. همچنین پس از شبیه­سازی طرح احداث چاه­های تزریق، با درون یابی تراز به دست آمده در نقاط کنترلی در محل ۱۰ حلقه چاه­ مشاهده­ای موجود در آبخوان، نتایج در پایان دوره­ی شبیه­سازی افزایش تراز سطح ایستابی را حداکثر به میزان ۵۳/۶۰ سانتی­متر در چاه مشاهده ای شماره ۲ و حداقل به میزان ۲۵/۱ سانتی­متر در چاه مشاهده­ای شماره ۹ نشان می­دهد.

تحلیل هم هندسی, چاه تزریق, شبیه سازی عددی, طرح تغذیه مصنوعی, منابع آب زیرزمینی