رضا میرزایی - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
احسان رمضانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، موسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایران،

در دوران معاصر با توجه به تغییرات و دگرگونی هایی که به دلیل افزایش جمعیت و مهاجرت افراد از روستاها به شهرهای و تحولات سطحی ناشی از مدرنیسم در معماری معاصر ایران رخ داده است که با اصول، سنت ، فرهنگ مردم و معماری ایرانی هم خوانی نداشته و هویت معماری این کشور را دچار دگرگونی کرده است . فضاهای مسکونی نیز از این تغییرات مستثنا نبوده و این عنصر تاثیرگذار شهری به صورت مجتمع های مسکونی با ویژگی متفاوت تری نسبت به گذشته مطرح گردید و کم کم تفاوتهای موجود در فضاهای مسکونی سنتی با مجتمع های مسکونی معاصر نمایان شده است .مجتمع های مسکونی یکی از مباحث مهم طراحی مدرن و پیشرفته امروز است که به عنوان یکی از عناصر تاثیرگذار و مهم شهرهای کنونی ایران با عملکرد مسکونی و تعاملات اجتماعی و مذهبی از جایگاه ویژهای برخوردار می باشد. این فضاها در ساختار شهرها جزو عوامل تاثیرگذار مطرح شده است و اهمیت این موضوع به دلیل تاثیر در شکل گیری فرهنگ مردم و نقشی که در شکل دهی تعاملات اجتماعی برخوردار است ، می باشد. اما سکونت در مجتمع های مسکونی ارتباط بین همسایه ها و ساکنین را کاهش می دهد و ارتباط با محله و کوچه را از بین می برد. باتوجه به این موضوع که کوچه و محله بخشی از فرهنگ نودوستی و ارتباط عمیق بین انسانها در فرهنگ ایرانیانست این به معنای کم شدن روابط اجتماعی بین انسانها است .در این مقاله با توجه به اهمیت مجتمع های مسکونی در شهرها و تاثیر گذاری این مجتمع ها بر فرهنگ و هویت معماری اسلامی ایرانی ، با شناخت و نقش تاثیر گذاری این عنصر در گذشته ، با توجه به شرایط و نیاز جامعه امروز و مقایسه تطبیقی فضاهای مسکونی امروز با گذشته به صورت توصیفی تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی می باشد که به بررسی فضاهای عمومی مجتمع های مسکونی و افزایش تعاملات اجتماعی ساکنان می پردازیم .

تعاملات اجتماعی ، معماری ایرانی ، مجتمع مسکونی ، فضاهای عمومی