شهربانو پاپری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
محمدعلی رحیمی - استادیار گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

در معماری اساسی ترین عامل ، مردم هستند از این روی معنای هر اثر معماری به این وابسته است که چه اندازه آسایش ، آرامش و رضایت مردم را تامین می کند و در پاسخ به نیازهای ایشان کاراست . از میان فضاهای پیرامون، خانه بلافصل ترین فضای مرتبط با آدمیست ، اولین فضایی که احساس تعلق فضایی را در آن تجربه می کند. تاثیراتی که انسان و محیط مسکن بر یکدیگر می -گذارند متقابل بوده و زمانی که محیط ، آرامش ذهنی را به مخاطب تزریق کند، متقابلا واکنش آرامش دهنده فرد را به دنبال دارد. حس تعلق به جهت تاثیر بسزایی که در ارتباط هرچه بیشتر مصرفکنندگان با تولیدات معماری دارد حائز اهمیت گشته و به معنای پیوندی محکم و عاملی تاثیرگذار میان مردم و مکان با اجزاء تشکیل دهنده آن است ، این پیوند به صورت مثبت بوده و سبب گسترش عمیق ارتباط و تعامل فرد با محیط می گردد و با گذر زمان عمق و گسترش بیشتری می یابد. رشد شتابان شهرها، افزایش جمعیت شهری و در پی آن ساخت و ساز مسکن در قالب مجتمع های مسکونی و رشد نامناسب و ناهمساز کالبدی و نگاه کمی گرایانه به عناصر کالبدی ، پیامدهایی نظیر از دست رفتن مکان، بیگانگی انسان با مکان و در نهایت کاهش حس تعلق به مکان را در پی داشته است . لذا با توجه به اینکه محیط ، یکی از عوامل موثر در ایجاد حس مکان و احساس تعلق کاربران است ؛ ضرورت انجام مطالعات گسترده در باب شناسایی عناصر کالبدی ، حس مکان در ابعاد کمی و کیفی جامعه احساس میشود. از دیدگاه روانشناسی محیطی انسانها به تجربه حسی ، عاطفی و معنوی خاص نسبت به محیط زندگی نیاز دارند. که در این مقاله هدف نشان دادن و شناسایی بهتر و بیشتر اهمیت روانشناسی محیط و تاثیر آن از حیث تعلق به مکان با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی به مخاطبین خود می باشد.

حس مکان، حس تعلق به مکان، روانشناسی محیط ، مسکن