فوزیه زینلی

دیسیپلین یا رشته دانشگاهی ، آورده ی عصر جدید در پی طبقه بندی علوم بر اساس معیار روش است . بالطبع ، آموزش دانشگاهی معماری نیز محصول همین رویکرد در طبقه بندی علوم است . در طول تاریخ بنا بر گسترش علوم و برمبنای معیارهایی طبقه بندیهایی از علوم صورت گرفته است . طبقه بندی های اولیه برمبنای هستی شناسی و موضوعات بوده است که خصیصه ی ممتاز آن حفظ وحدت در علوم بوده است ، بعداز رنسانس و همراه با گسترش علوم تجربی ، طبقه بندی علوم برمبنای معیار روش شناسی صورت می گیرد. این معیار در جهت توسعه ی علوم و تخصصی شدن آن ، علوم را به رشته ها یادیسیپلین هایی تقسیم می کند. این امر موجب پاره پاره شدن حوزه هایی از علوم می شود که گستره ی وسیعی از علوم راشامل می شود. معماری یکی از این حوزه ها است که در این تحولات دستخوش تغییرات جدی می شود. و امروزه تحت دیسیپلین معماری در دانشگاه ها آموزش داده می شود. این تحول معایبی در پی داشته است که پس از سالها آموزش معماریدر قالب رشته ی دانشگاه مشخص شده است و توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده و در پی اصلاح آن هستند.این نوشتار مروری بر طبقه بندی علوم با محوریت قراردادن رویکرد وحدت مند طبقه بندی علوم از دیدگاه فارابی دارد، و سپس با بررسی طبقه بندی علوم در دوران مدرن ، به آموزش دانشگاهی رشته ی معماری، از حیث "دیسیپلین " می پردازد. هدف از این نوشتار بررسی این موضوع است که آموزش دانشگاهی معماری براساس دیدگاه "رشته ای " چه پیامدها و دغدغه هایی را برای حوزه های معماری ایجاد کرده است و در چه مسیری می توان در جهت پاسخ به آنها حرکت کرد.

طبقه بندی علوم ، احصاء العلوم ، فارابی ، رشته ، میان رشته ، دیسیپلین