فاطمه فلاحت نژاد - دانشجو ارشد، گروه معماری، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم ، ایران.
محسن قاسمی - استادیار، گروه معماری، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم، ایران.

معماری گذشته ایران مملوء از آثار ارزشمند و درخور توجه است و با همه احترامی که همه ی اهل تحقیق ، باستان شناسان، معماران و فرهنگ پژوهان ایران برای آنها قائل اند، مورد بی مهری قرارگرفته است و این بسیار تاسف برانگیز است . فضاهای تاریخی -فرهنگی شهرها شواهدی زنده از سنت های دیرین و سبک های فکری و هنری و همچنین شیوه معماری و شهرسازی پدیدآورندگان آنها هستند. از این رو حفظ و نگهداری از این آثار ارزشمند از اهمیت بالایی برخوردار است . احیاء کاروانسرای کبوترخان علاوه بر جلوگیری از تخریب و متروکه شدن این بنا ، باعث زنده ماندن فرهنگ ایران باستان و انتقال میراث روستایی در گذر زمان می شود و حال و هوای خاصی را جهت ایجاد فضایی برای قرارگیری افراد علاقه مند به فضاهای قدیمی می دهد. پژوهش های بسیاری در مورد احیا و باززندهسازی بناهای قدیمی انجام پذیرفته است که نشان می دهد این بناها جزو منابع تجدید نشدنی کشور عزیزمان ایران هستند و عدم توجه به آنها و متروکه بودن این بناها خود یکی از عوامل فرسودگی هستند. هدف از پژوهش حاضر، باززنده سازی و احیا کاروانسرای کبوترخان براساس مستندات تاریخی و موقعیت منطقه و بازگرداندن آن به چرخه زندگی و تخصیص کاربری جدید به این بنا جهت ارتباط موثر با مخاطبان عمومی است . نظر به موضوع انتخابی مبنی بر باززندهسازی کاروانسرای کبوترخان شروع به تحقیق با روش تحلیلی - توصیفی گردید. مطالعات، با استفاده از اسناد مکتوب و شفاهی و میدانی پیرامون موضوع انجام گردید. همچنین تلاش گردیده است تا از الگوهای بومی و سنتی معماری نیز برای احیای فضاهای داخلی بنا استفاده گردد. روش تحلیل اطلاعات کیفی است . با توجه به پژوهش انجام شده نتیجه گیری می شود که احیای کاروانسرای کبوترخان نه تنها از متروکه شدن این بنا جلوگیری می کند بلکه باعث زنده ماندن فرهنگ ایران باستان و انتقال میراث روستایی در گذرزمان و رونق چرخه اقتصادی می شود.

کاروانسرا، احیاء، باززنده سازی ، بنای تاریخی .