آناهیتا شیخ کاظمها - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، ایران
امیر هاشم پور مافی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، ایران

انسان از زمانی که به معماری مبادرت ورزیده، به نیازهای روحی ، باطنی و حس زیبایی شناسی نیز توجه داشته است . امروزه در معماری ، زیبایی شناسی به دلیل عدم تبیین قاعده مند و کاربردی ، صرفا به عوامل جزئی صوری محدود شده است ؛ در حالی که این مفهوم دارای تعریفی فراتر بوده و با ساختار، جزییات بنا، مخاطب و محیط ارتباط تنگاتنگ دارد. بحث زیبایی شناسی معماری که در واقع به مبانی کیفی و نظری در هر طرحی مربوط می شود ما را به بررسی بیشتر عناصر خلق زیبایی و یا ارزیابی این مفهوم هدایت می کند. تهران، به عنوان شهری که در دو دوره مهم پایتخت کشور بوده است ؛ دارای اهمیت معماری فراوانی است . از این حیث ، بناهایی با معماری ارزشمند در این دوره ها بنا شده اند که از مهم ترین این بناها، خانه ها هستند. این پژوهش به به بررسی تزیینات در معماری خانه های دو دوره تاریخی قاجار و پهلوی تهران پرداخته است . این پژوهش در پی پاسخ به این سوالات است که زیبایی شناسی چگونه در کالبد خانه های مسکونی تهران در دوران قاجار و پهلوی نمود پیدا کرده است ؟ تزیینات بکار رفته در خانه های مسکونی تهران در دوران قاجار و پهلوی چگونه بوده است ؟در همین راستا پژوهش حاضر با هدف مقایسه و تطبیق زیبایی شناسی معماری بکارگرفته شده از منظر تزئینات آن در خانه های سه دوره مهم تاریخی شهر تهران، به صورت توصیفی -کیفی انجام شده است . در اکثر بناهای انتخابی از آجر کاری در نما به عنوان تزئینات معماری ، و درتعدادی از بناهای انتخابی از ستون به همراه گچ بری نیز به عنوان تزئینات معماری استفاده شده است .

زیبایی شناسی معماری ، کالبد معماری ، معماری قاجار، معماری پهلوی .