بازخوانی الگوی هندسی هشت بهشت در معماری بناهای آرامگاهی (موردکاوی : آرامگاههای دوره گورکانی هند و صفوی )

توجه به آرامگاه و آرامگاه سازی در میان جوامع مختلف ان سانی دارای سابقه طولانی دارد. بطوریکه در ایران از هزاره دوم قبل از میلاد ساخت بنای آرامگاهی وجود داشته است و این امر بعد از شروع تاریخ اسلامی گسترش یافت و بیشتر موردتوجه قرار گرفت که نشان دهنده اعتقاد به عالم بعد از مرگ است . باتوجه به ارتباط نزدیک بین ایران و هند از دوره پیش از اسلام و در سراسر دوره اسلامی به ویژه دوره گورکانیان و تشابهاتی که در زمینه طرح پلان و تزئینات آرامگاههای دوره گورکانیان با آرامگاههای مقارن خود؛ صفویه در ایران وجود دارد، به نظر می ر سد که در آرامگاه سازی گورکانی هند از سنت های معماری ایرانی استفاده شده است . ازآنجاکه هدف پژوهش حاضر، شناخت و بررسی آرامگاههای دوره گورکانی هند و صفویه در ایران و تحلیل الگوی هشت بهشت است . این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و با روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است . نتایج این پژوهش نشان می دهد که از دوره تیموریان به بعد، نوعی دیگر از بناهای آرامگاهی که با استفاده از اشکال هندسی ، شکل خاصی بنام »هشت بهشت « در طراحی پلان آرامگاهها به وجود آمد و ساختار کلی بنا را متاثر ساخت . شکل گیری آرامگاههایی با تهرنگ ه شت به شت در هند دارای بسیاری از ویژگی های معماری آرامگاهی ایران ه ستند که در بناهایی همچون مقبره همایون شاه، اعتمادالدوله و آصف خان می توان زمینه های تاثیرپذیری آرامگاههای دوره گورکانی هند از معماری آرامگاههای ایران در چهار مورد خلاصه کرد: ۱- هندسه پلان ۲- تزئینات و نقوش هند سی ۳- نحوه تبدیل هشت ضلعی به دایره در گنبد ۴- کاربرد نیم ستونها و گنبدهای کوچک (تقلید از گنبد سلطانیه ).

Keywords:

الگوی هشت بهشت , آرامگاه , دوره گورکانی , هند , دوره صفویه , ایران.