مظفر مهاجری - عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری ،دانشگاه شهید باهنر کرمان ، ایران.
معصومه طاهرنژاد جوزم - دانشجوی کارشناسی ارشد : گروه معماری،موسسه آموزش عالی بعثت ، کرمان ، ایران.

ماهیت، میزان کمبود و وجوه نیازهای سکونتی بر حسب گروههای درآمدی و قشرهای اجتماعی متفاوت است. بدیهی است هریک به تبع ویژگی های خود راه حل های متفاوتی را طلب میکند. یکی از این راه حلها مسکن انعطاف پذیر، این امکان را به ساکنان میدهد که خانه خود را متناسب با فرهنگ شیوه زندگی الگوهای رفتاری، نیازهای فضایی و ... ساماندهی کنند. از آنجا که انسان ها معمولا تنوع طلب هستند و ثابت ماندن شرایط محیطی، موجب نارضایتی آنها میگردد، لذا وجود امکاناتی برای ایجاد تغییرات فضایی در محیط زندگی خود را مطلوب ارزیابی میکنند. . تاثیر فناوری در معماری موجب گشته تا تلاش بشر در همه ی دوران تاریخ مبنی بر ساختن فضای منعطفی که ظرفیت تطبیق با نیازها و شرایط مختلف را دارند، به نتیجه برسد در پیرو همین موضوع به جای سیستم های صلب و سنگین، نوع هوشمند و منعطف بیشتر اهمیت پیدا میکند و هر جایی که به فضاهای تطبیق پذیر احتیاج است ، که چگونه بایستی ساختمان و محیطهایی ساخته شوند که بتوانند به نیازها و شرایط متغیر پاسخ دهد، این نوع معماری اهمیت پیدا میکند بنابراین با بهره گرفتن از فناوریهای منعطف و هوشمند میتوان فضاهایی را طراحی کرد که قابلیت تغییر با نیازهای مختلف محیطی و مردم را داشته باشد اهداف پژوهش پیش رو، دستیابی به مولفه های موثر بر ارتقاء کیفیت مسکن معرفی انواع روشهای انعطاف پذیری در فضای مسکونی و ارائه راهکارهایی جهت ارتقاء کیفیت محیط زندگی با استفاده از انعطاف پذیری است. روش تحقیق این مقاله، توصیفی - تحلیلی است. ابتدا با مطالعه منابع و اسناد کتابخانه ای و اینترنتی به معرفی مولفه های موثر جهت ارتقاء کیفیت محیط مسکونی پرداخته شده و مولفه انعطاف پذیری به عنوان اساسی ترین و مهم ترین عامل، یاد شده است. در همین راستا، ابتدا گونه های مختلف انعطاف پذیری در مسکن که شامل: تنوع پذیری (فضای چند عملکردی ، تطبیق پذیری جابجایی فصلی و (روزانه تغییر پذیری ( تفکیک و تجمیع) است، مورد بررسی قرار گرفته و مولفه های موثر در ارتقاء کیفیت مسکن با استفاده از انعطاف پذیری، راهکارها و نتیجه حاصله از هر کدام در قالب مدل مفهومی پژوهش استخراج گشته اند.

معماری ،هوشمند انعطاف پذیری، کیفیت فضا، مسکن