سیدمجتبی صفوی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق ارد بیلی، اردبیل، ایران
توحید حاتمی خانقاهی - استادیار و هیئت علمی گروه هنر و معماری، دانشگاه محقق اردبیل، اردبیل، ایران
یاور رستم زاده - استادیار و هیئت علمی گروه هنر و معماری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

تحولات جمعیتی در سطح جهان نشانگر افزایش روزافزون جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستایی می باشد، که به موازات افزایش جمعیت شهرنشین همواره مسایل و مشکلات جدیدی در این گونه جوامع مطرح شد که از مهمترین آنها مسئله اسکان غیررسمی که بویی از حقوق بشر در زمینه مسکن نبرده است ، می باشد. اسکان غیررسمی که به ویژه بعد از اصلاحات ارضی و افزایش قیمت نفت در شهرهای بزرگ ایران قوت گرفت آرام آرام به سطوح پایین سلسله مراتب شهری کشور رسوخ کرد. یکی از مهم ترین نمادها در شناخت اسکان غیررسمی ، شاخص ها و ویژگی های ساختاری مسکن همچون کوچکتر شدن مساحت زیر بنا، کمبود اتاق در واحدهای مسکونی ، کمبود سرانه فضای فرد بدمسکنی و بی مسکنی بوده و حتی در بسیاری از موارد، مهم ترین عامل تاثیرگذار در میزان رضایتمندی فرد از سکونت ، در یک محله ، مسکن و شرایط محیطی آن می باشد. در پژوهش حاضر سعی بر آن گشته تا با استفاده از روش تحقیق توصیفی -تحلیلی با هدف شناسایی و ارزیابی شاخص های کمی و کیفی مسکن در موازین حقوق بشر بر میزان رضایت ساکنین مجتمع های مسکونی افزود، یافته های تحقیق حاکی از آن است که رعایت عواملی چون نیازهای انسانی و مسائل روان-شناسی محیطی ، عوامل محیط کالبدی و ادراک بصری ، حس تعلق به مکان، عوامل اقلیمی و غیره بر میزان رضایت ساکنین مجتمع های مسکونی می توانند موثر باشند.

اسکان غیررسمی ، حقوق بشر، شاخص های مسکن کافی ، مجتمع مسکونی