تبیین شاخص های طراحی مساجد معاصر با رویکرد نوگرایی توام با حفظ اصالت

مسجد کهن ترین و اصلی ترین نشانه اعتقاد مردم یک منطقه به دین اسلام است و از زمان »صدر اسلام« یکی از اولین اقدامات مسلمانان پس از موفقیت در گسترانیدن اسلام در یک شهر ، ساختن مسجد بوده است . در طول تاریخ ، روند ساخت و توسعه مساجد همواره با نوعی تغییر و تداوم همزمان همراه بوده است . پروسه ای که تا انتهای دوران صفویه تغییر و تداومش به وضوح قابل رویت است اما به تدریج سنت تداوم خود را دست داده و در نتیجه تغییرات نیز در معماری مساجد متوقف گشت و در بسیاری از مساجد جدید، فرم ها تقدس یافته و تکرار شدند. طراحی مسجد در دوران معاصر نیز نیازمند خلاقیت و اندیشه های جدیدی است که بتواند فرم های جدید معماری امروز را به نوعی با ارزش های فکری و نمادین موجود در جامعه تطابق دهد و الگو یا الگوهای جدید ونسبتا پایداری از طراحی مسجد را به جامعه عرضه کند . در همین راستا سعی بر این است که هرچه سریع تر برای تغییر و تحول در این عرصه اقدام نموده و مساجد را از آن فرم و حالت یک نواختی و تکراری موجود در سالیان متمادی خارج کرده و با حفظ اصالت ، سنت های اسلامی و ارزش های زیبایی شناسانه موجود ؛ به طراحی و پایه ریزی مساجدی نو با اتخاذ رویکردهایی نوین ، مدرن و پاسخگو به نیاز کاربران همچون رویکرد نوگرایی در طراحی آن ها اقدام گردد. این پژوهش ابتدا اصول معماری مساجد اسلامی را از بعد تشخص شهری و بعد درونی و عبادی را مورد بررسی قرار داده ، سپس به جمع بندی گونه شناسی ، عناصر مرسوم در مساجد ایران و همچنین به انواع رویکرد های معماری مساجد عصر حاضر پرداخته و نهایتا با در نظر گرفتن رویکرد نوگرا در طراحی مساجد معاصر به جمع بندی شاخص های طراحی مساجد معاصر با بررسی نمونه های موردی (از جمله : مسجد ولیعصر تهران ، مسجد دانشگاه تهران و...) رسیده است . روش تحقیق از نوع تحلیلی و توصیفی بوده و اطلاعات پژوهشی مقاله نیز از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است .

Keywords:

مسجد , اصالت , معماری معاصر , رویکرد نوگرایی .