سیده فائزه اعتماد شیخ الاسلامی - استادیار گروه معماری، دانشکده عمران و معماری، دانشگاه ملایر

با توجه به خشکسالی های اخیر همدان و کاهش سطح آبهای زیرزمینی ، منابع آب برای این استان بسیار حائز اهمیت است . از سوی دیگر با خشکسالی های ایجاد شده، قنوات و چشمه های بسیاری آسیب دیده است ، به طوریکه تعدادی از قنوات استان خشک و دچار نقصان شدید شدند. از ۲۴۷۷ رشته قنات موجود در استان همدان ،۹۲۰ رشته مرمت و بازسازی شده و ۴۳ رشته در حال مرمت و بازسازی است . در شهر همدان تعدادی قنات بسیار خوبی از جمله بین النهرین و شریعتی وجود داشته که برخی در زیر ساختمان ها مدفون ماندهاند و از مجرای آنها برای فاضلاب استفاده می شود و لذا باید مجرای فاضلاب جداسازی شود. قنات یک سازه زنده است که همواره باید به آن رسیدگی شود، زیرا ممکن است قنات دچار ریزش شده و احتیاج به مرمت و بازسازی داشته باشد، از این رو با احیا قنوات می توان یک منبع دائمی آب در بخش کشاورزی و روستایی ایجاد کرد. با توجه به کاهش بارندگی و فشار به منابع آبی و پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی ، باید به دنبال روشهایی بود که بتوان از بارندگی های سطحی حداکثر استفاده صورت گیرد تا به احیا منابع آبهای زیرزمینی کمک شود. روش پژوهش تطبیقی و بر اساس مطالعه میدانی است . هدف پژوهش بررسی یکی از روشهای موثر در احیای قنوات، برای افزایش آبهای زیرزمینی است . لذا در صورتیکه آب باران از روی سطح جمع آوری و نگهداری شود تا برای کشاورزی و حتی شرب مورد استفاده قرار گیرد، سبب صرفه جویی در مصرف آب قنوات برای کشاورزی و افزایش آب های زیر زمینی خواهد شد. استفاده از الگوی برکه باران متداول در مناطق حاشیه خلیج فارس، می تواند در احیای قناتهای همدان نقش موثری داشته باشد.

قنات، کم آبی ، همدان، برکه باران