ساحل پاکزاد توچایی - عضو هیات علمی پژوهشگاه زابل، پژوهشکده تالاب بین المللی هامون، گروه پژوهشی اکوسیستمهای طبیعی
فاطمه عین الهی پیر - عضو هیات علمی دانشگاه زابل، دانشکده منابع طبیعی، گروه محیط زیست

آلودگی فلزات سنگین به ویژه در اکوسیستم های دریایی از مهم ترین مسائل محیط زیستی به شمار می آید. با توجه به روند رو به توسعه سواحل چابهار و لزوم بررسی وضعیت سلامت این اکوسیستم ، غلظت فلزات کبالت و وانادیم در رسوبات امکان استفاده از صدف دوکفه ای Saccostrea cucullata به عنوان گونه دیدهبان بررسی شد. نمونه برداری از رسوبات دوکفه ای در هنگام جزر و از پنج ایستگاه گواتر، بریس ، رمین ، شهیدبهشتی و تیس انجام شد. پس از آماده سازی نمونه ها، غلظت فلزات کبالت و وانادیم به روش جذب اتمی سنجش گردید. غلظت فلز کبالت در رسوب، بافت سخت و نرم صدف به ترتیب ۲۴/۲۵ - ۵۱/۳۸، ۱۳/۱ - ۲۳/۲ و ۲۵/۰ - ۴۱/۰ μg/g dw اندازهگیری شد. فلز وانادیم نیز با مقادیر ۲۴/۲۵ - ۵۱/۳۸، ۱۳/۱ - ۲۳/۲ و ۲۵/۰ - ۴۱/۰ μg/g dw به ترتیب در رسوب، بافت سخت و نرم صدف به دست آمد. نتایج مطالعه حاضر تفاوت معنی داری در بین غلظت فلزات ایستگاههای مختلف نشان داد. بطوریکه ایستگاه شهید بهشتی دارای بیشترین غلظت فلزات در رسوبات و بافت های صدف بود. همچنین ارتباط بین غلظت فلزات کبالت و وانادیم با مقادیر ۹۹/۰ R۲ = و ۹۵/۰ R۲ = در بین بافت سخت و رسوبات منطقه معنی دار بود. بر اساس نتایج حاصل ، دوکفه ای S. cucullata قابلیت تجمع فلزات کبالت و وانادیم را داشته و پوسته صدف می تواند به عنوان شاخص زیستی این عناصر به کار رود.

گونه دیده بان، پایش زیستی ، دوکفه ای ، رسوبات.